Ο ήρωας του Γιάννη Μαρή σε νέες περιπέτειες

Ένας σημαντικός αφιερωματικός τόμος,
με αφορμή τη συμπλήρωση 100 ετών από τη γέννηση του

O Γιάννης Μαρής υπήρξε κάτι πολύ περισσότερο από «πατριάρχης της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας»: μαχητικός δημοσιογράφος στα χρόνια του αντικομμουνισμού και της λογοκρισίας, σημαντικός παράγων στα εκδοτικά και δημοσιογραφικά πράγματα της χώρας για 25 χρόνια και ταυτόχρονα υποδειγματικός «αφηγητής» αλλά και προικισμένος συγγραφέας, που μπορούσε να πλάθει πειστικούς χαρακτήρες, με προεξάρχοντα τον αντι-ήρωα πρωταγωνιστή των αστυνομικών του ιστοριών, αστυνόμο Γιώργη Μπέκα. Ο Μαρής ήξερε να σκηνοθετεί χωροχρονικά έναν ατμοσφαιρικό μυθιστορηματικό κόσμο στην καρδιά ή στα προάστια της πρωτεύουσας, στα κοσμοπολίτικα ελληνικά νησιά του ’50 και του ’60, στη Θεσσαλία των μεγαλοκτηματιών και των ληστών ή, ακόμα, στην Αθήνα των πρώτων Ολυμπιακών αγώνων. 

Όταν τέλειωσε το έργο, βγήκαν από τη σκοτεινή αίθουσα έξω στο δρόμο.

-Έχασα, Σέρλοκ, τους τίτλους και τα γράμματα, με πήρε ο ύπνος, ήμουν κουρασμένος. Τι σήμαινε το «Μ»;

- Κι εμένα, Ουώτσον, μου διέφυγε. Παρακολουθούσα την ξεδιάντροπη ταξιθέτρια που επεχείρησε να ξελογιάσει τον παντρεμένο θεατή τρεις σειρές μπροστά μας. Δεν άκουγες γελάκια;

-Δεν την πρόσεξα.

-Είχε φιλήδονο στόμα και ερωτική διάθεση ικανή για όλα

-Με εκπλήσσεις, ντρέπομαι ολόψυχα!

-Ουώτσον, όταν το επιτάσσει το καθήκον είμαι υποχρεωμένος να εισχωρώ σε κάθε δυσάρεστη λεπτομέρεια. Αν και το σάλιο της, είχε παραδόξως, τη γεύση του καφέ και της φράουλας.

-Για όνομα του θεού, Σέρλοκ, αυτό πού το ξέρεις;

Από τον Γιάννη Μαρή έως τους σύγχρονους Έλληνες αστυνομικούς συγγραφείς και από τον Γκράχαμ Γκρην έως τον Φίλιπ Κερρ και τον τηλεοπτικό «Πόλεμο του Φόιλ», η αστυνομική αφήγηση συχνά συνδιαλέγεται με το τραύμα του πολέμου. Το (ηθικό) ερώτημα παραμένει δραστικό: Τι νόημα έχει η (μυθοπλαστική) αναζήτηση του ενόχου ενός μεμονωμένου εγκλήματος, όταν η ανθρώπινη μοίρα διασχίζει το σφαγείο του πολέμου με χιλιάδες ή και εκατομμύρια θύματα;

Αυτό και άλλα παρόμοια θέματα θα βρεθούν στο επίκεντρο του α΄ κύκλου των εκδηλώσεων της ΕΛΣΑΛ με θέμα «Αστυνομική λογοτεχνία και πόλεμος», που θα πραγματοποιηθούν τον Ιούλιο σε Χανιά, Ρέθυμνο και Θεσσαλονίκη, με αφορμή τον συνεχιζόμενο πόλεμο στην Ουκρανία.

Mε αφορμή την έκδοσή των Ημερολογίων και Σημειωματαρίων της Πατρίσια Χάισμιθ ταυτόχρονα σε Ευρώπη, Μ. Βρετανία και ΗΠΑ, στην 100ή επέτειο από τη γέννηση της συγγραφέως, το νέο τεύχος (#9, Δεκέμβριος 2021) του περιοδικού θεωρίας για την αστυνομική λογοτεχνία "πολάρ" αφιερώνει τον Φάκελλό του στη «μητέρα του Ρίπλεϋ» (και όχι μόνο).

Με εκτενές αφιέρωμα στη σύγχρονη ελληνική αστυνομική λογοτεχνία, κυκλοφορεί το 6ο τεύχος (Μάιος 2022) του ηλεκτρονικού περιοδικού για τη λογοτεχνία «Φρέαρ».

Στο αφιέρωμα, που υλοποιήθηκε με την επιμέλεια του Κώστα Θ. Καλφόπουλου, συμμετέχουν ο κριτικός λογοτεχνίας Βαγγέλης Χατζηβασιλείου και 15 συγγραφείς, μεταξύ των οποίων τα μέλη της ΕΛΣΑΛ, Ανδρέας Αποστολίδης, Νεοκλής Γαλανόπουλος, Βασίλης Δανέλλης, Άννα Δάρδα-Ιορδανίδου, Τεύκρος Μιχαηλίδης, Γιάννης Πανούσης, Γιάννης Ράγκος, Φίλιππος Φιλίππου και Βίκυ Χασάνδρα.

Τα μέλη της ΕΛΣΑΛ εμπνέονται από την πανδημία και γράφουν σύντομες "ιστορίες εγκλεισμού"

Με το καλοκαίρι να έχει «εφορμήσει» πλέον για τα καλά, η ΕΛΣΑΛ προτείνει μερικά εξαιρετικά αστυνομικά μυθιστορήματα πρόσφατης «εσοδείας», γραμμένα από συγγραφείς-μέλη της, που ανταποκρίνονται σε κάθε λογοτεχνική προσδοκία και αναγνωστικό γούστο.

Σπούδασα στην Ακαδημία του Πλάτωνα, λίγο πριν οι Χριστιανοί σφραγίσουνε τις πόρτες της για πάντα. Βοήθησα τον Ευτόκιο να περισώσει τα γραφτά του Αρχιμήδη. Υπήρξα φίλος με τον Έσερ, καλεσμένος του Πικάσο στο μπατό λαβουάρ, καβαλιέρος της Σάρα Μπερνάρ.

Μόλις πέρασα την Αγία Μαρίνα έκοψα ταχύτητα. Οδηγούσα προσεκτικά, πασχίζοντας να διακρίνω τη θαλαμηγό μέσα στο σκοτάδι. Την εντόπισα στ’ ανοιχτά ενός κολπίσκου. Κατέβηκα στην παραλία κι έβγαλα τα κιάλια. Οι συνένοχοί μου ήταν όλοι εκεί. Ο «Τολστόι», ο δικηγόρος - το «Χλωμό Τσεκούρι» - κι η «Θεία Όλγα», αυθεντία στο ξέπλυμα. Έβγαλα το πιστόλι. Δεν έπρεπε ν’ αστοχήσω. Ετοιμάστηκα ψύχραιμα και πυροβόλησα. Διάνα!

Την επομένη, η υπαστυνόμος Πετροπούλου, ειδοποιημένη από τους παραθεριστές - ήταν ακόμα αρχές Σεπτέμβρη - έφτασε αμέσως. Σήκωσε το σεντόνι, εξέτασε το πτώμα, έδειξε στον βοηθό της τη θέση του χεριού, τα αίματα, τα κολλημένα μαλλιά. «Αυτοκτονία!» αποφάνθηκε. Η θαλαμηγός ήταν άφαντη.

Δε ξέρω αν έτσι θα γίνουν τα πράγματα. Πάντως εγώ έτσι τα σχεδίασα.