Πανούσης Γιάννης: "Μυστικός Αόρατος Τρόμος" (σε δέκα πράξεις)

Πράξη πρώτη

Η αίθουσα ήταν γεμάτη. Κοσμοσυρροή για τη διάλεξη του Καθηγητή Εγκληματολογίας με θέμα «Ρατσισμός/αντιρατσισμός στον 21^ο αιώνα». Στα πρώτα καθίσματα πολιτικοί, ακαδημαϊκοί, πρέσβεις ξένων χωρών, οικονομικοί παράγοντες.

Ο καθηγητής ξεκίνησε την ομιλία του αναφερόμενος σ’ ένα γνωστό και πολλές φορές δημοσιευμένο επεισόδιο, χαρακτηριστικό της ειδικότερης πτυχής του θέματος στην οποία ήθελε να επικεντρωθεί.

«Ένας μαύρος διαπράττει παράβαση ΚΟΚ. Λευκοί αστυνόμοι τον κυνηγούν. Ο δράστης πιστεύει ότι τον κυνηγούν για ρατσιστικούς λόγους και δεν σταματάει. Οι αστυνόμοι αντιδρούν χρησιμοποιώντας άμετρη και παράνομη βία. Λόγω καταγραφής της σύλληψης σε video οι αστυνομικοί διώκονται. Επιλέγονται αποκλειστικά λευκοί ένορκοι. Οι κατηγορούμενοι αθωώνονται. Πολλοί μαύροι διαμαρτύρονται για την απόφαση. Ορισμένοι συλλαμβάνονται. Οι αστυνομικοί χρησιμοποιούν σε όποιους αντιστέκονται υπερβολική βία. Ο φαύλος κύκλος δεν κλείνει ποτέ. Συμπερασματικά…»

Την ομιλία διέκοψαν τέσσερις πυροβολισμοί, που αντήχησαν από τα πίσω καθίσματα. Επικράτησε πανικός.  Όλοι έτρεχαν αλλόφρονες προς τις εξόδους κινδύνου. Μερικοί έπεσαν και ποδοπατήθηκαν. Οι πλέον ψύχραιμοι καθώς και αυτοί που παρακολουθούσαν τη διάλεξη όρθιοι στο βάθος της αίθουσας κατευθύνθηκαν προς το μέρος από όπου ακούστηκαν οι πυροβολισμοί και είδαν δύο άτομα, στις άκρες της τελευταίας σειράς, πεσμένα στο πάτωμα. Είχαν δεχτεί μια σφαίρα στο κεφάλι και μία στο στήθος.

Κάποιος τους αναγνώρισε. Ήταν οι σωματοφύλακες πρέσβη αφρικανικής χώρας οι οποίοι τον συνόδευαν σε κάθε δημόσια εμφάνισή του. Ο ένας ήταν της ίδιας καταγωγής με τον πρέσβη αλλά ο δεύτερος ήταν έλληνας, βορειοηπειρώτης, που του είχε αναθέσει το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης να φυλάει τον πρέσβη.

 Πράξη δεύτερη

Στο δρόμο έξω από την αίθουσα της διάλεξης υπήρχαν τρία περιπολικά και αρκετοί αστυνομικοί με πολιτικά που κατόπτευαν την περιοχή. Καθώς ο κόσμος έβγαινε έξω με φωνές πανικού οι αστυνομικοί κατάλαβαν ότι κάτι σοβαρό είχε συμβεί και με ταχύτατες ενέργειες – αφού πρώτα ζήτησαν πρόσθετη βοήθεια – απέκλεισαν την περιοχή, ώστε να μην μπορεί να μπει και να βγει κάποιος χωρίς έλεγχο. Στη διάρκεια της επιχείρησης «περιφρούρησης του τόπου του εγκλήματος» ένας αστυνομικός πρόσεξε πως κάποιος προσπαθούσε τοίχο – τοίχο να διαφύγει του κλοιού.

Μικρόσωμος, μελαψός, με μαύρα ρούχα, τον έκρυβε καλά το σκοτάδι, αλλά δεν μπόρεσε να τρέξει. Έπεσε πάνω σε διερχόμενα αυτοκίνητα και εύκολα οι αστυνομικοί τον ακινητοποίησαν και τον συνέλαβαν.

Στην Ασφάλεια όπου τον οδήγησαν δήλωσε ότι ονομάζεται Μωχάμετ Αλ Χαντζί και ότι ανήκει σε αντικαθεστωτική ομάδα αραβικής χώρας και ότι δεν έχει σχέση με τα γεγονότα. Πάνω του δεν βρέθηκε ούτε όπλο, ούτε ταυτότητα, ούτε οποιοδήποτε άλλο στοιχείο δηλωτικό της ταυτότητάς του. Κρατήθηκε για ανάκριση.

Πράξη τρίτη

Με εντολή του ίδιου του Πρωθυπουργού την υπόθεση εξιχνίασης του εγκλήματος ανέλαβε η Αντιτρομοκρατική Υπηρεσία, η οποία πρωί – πρωί της επόμενης μέρας – και αφού πήρε από τους διοργανωτές της ομιλίας τον κατάλογο των παρευρισκομένων – κάλεσε ορισμένους μάρτυρες, κυρίως της πρώτης και της τελευταίας σειράς, για να τους πουν τί είδαν.

Ο πρώτος μάρτυρας, διπλωματικός ακόλουθος γειτονικής αφρικανικής χώρας, ο οποίος καθόταν πλάι στον πρέσβη του οποίου δολοφονήθηκαν οι σωματοφύλακες, δήλωσε ότι δεν πρόσεξε τίποτα αλλά υπογράμμισε ότι οι αντικαθεστωτικοί στις χώρες του Σύγχρονου Αφρικανικού Δεσμού, στον οποίο ανήκαν και τα δύο φίλα κράτη, ήσαν στυγεροί δολοφόνοι και επικίνδυνοι τρομοκράτες, οι οποίοι ήθελαν να αποτρέψουν το άνοιγμα προς τη Δύση.

Ο δεύτερος μάρτυρας, καθηγητής Διεθνούς Δικαίου, ο οποίος είχε καθυστερήσει να πάει στη διάλεξη γι’ αυτό καθόταν στην τελευταία σειρά, δήλωσε ότι οι πυροβολισμοί έπεσαν από πολύ κοντά, σχεδόν πίσω από την πλάτη του, αλλά ώσπου να στρέψει το κεφάλι του να δει τί έγινε είχαν αρχίσει οι παρευρισκόμενοι να σηκώνονται και να ουρλιάζουν και δεν μπόρεσε να διακρίνει κάποιον  ύποπτο. Ως επιστήμονας βέβαια υπογράμμισε ότι τάσσεται υπέρ της ειρήνης και της μη-βίαιης και ένοπλης αντιπολίτευσης ακόμα κι όταν τα καθεστώτα είναι αυταρχικά ή δικτατορικά, όπως συνήθως συμβαίνει στην Αφρική.

Ο τρίτος μάρτυρας, μέλος αντιρατσιστικής ομάδας, βρισκόταν στο φουαγιέ πίσω από την κλειστή πίσω πόρτα της αίθουσας. Είχε βγει για να καπνίσει αλλά από εκεί που καθόταν μπορούσε να ακούσει τη διάλεξη. Δήλωσε ότι είδε μια ομάδα 7-8 ανθρώπων να μπαίνουν όλοι μαζί στην αίθουσα ενώ είχε αρχίσει η ομιλία, αλλά μετά τους πυροβολισμούς βγήκε τόσος κόσμος με φωνές και σπρωξίδι ώστε δεν μπόρεσε να παρατηρήσει κάτι παραπάνω. Όταν ερωτήθηκε αν πρόσεξε κάποιον μικρόσωμο, μελαψό, με μαύρα ρούχα να βγαίνει πρώτος είπε πως δεν θυμόταν κάτι τέτοιο, προσθέτοντας με νόημα ότι οι μαχητές της ελευθερίας στα αφρικανικά κράτη δεν είναι μελαψοί και δεν φοράνε μαύρα.

Πράξη τέταρτη

Τα νέα μαθεύτηκαν γρήγορα, από το ίδιο βράδυ. Στα social media ανέβηκαν ποικίλα σχόλια. Αντιρατσιστικές οργανώσεις και εξωκοινοβουλευτικές ομάδες καλούσαν σε πορείες. Όλοι οι σχολιαστές/αναλυτές στα ΜΜΕ υπονοούσαν ότι το έγκλημα είχε ρατσιστικά χαρακτηριστικά. Μη μπορώντας να ερμηνεύσουν τη δολοφονία του έλληνα αστυνομικού, την απέδιδαν σε «παράπλευρη απώλεια». Το πιο διαδεδομένο σενάριο ήταν ότι μυστική ρατσιστική οργάνωση θέλησε να στείλει ένα μήνυμα στις αφρικανικές χώρες που επιθυμούσαν να υιοθετήσουν δυτικά πρότυπα διακυβέρνησης, Κράτους δικαίου και δικαιωμάτων των πολιτών και βρήκε την ευκαιρία της διάλεξης του Καθηγητή Εγκληματολογίας για να δολοφονήσει ανθρώπους του πρέσβη, αγνοώντας όμως ότι ο ένας από τους δύο ήταν έλληνας. Ίσως – ισχυρίζονταν μερικοί – να είχαν σχεδιάσει να δολοφονήσουν τον ίδιο τον πρέσβη αλλά κάτι ο πολύς κόσμος, κάτι ο άβολος χώρος της αίθουσας τους υποχρέωσε να στείλουν το μήνυμα «μέσω τρίτων».

Το σενάριο αυτό ολοκληρωνόταν με την άποψη ότι ο συλληφθείς δεν είχε καμία σχέση με το έγκλημα, αλλά απλώς η Αστυνομία του το χρέωνε λόγω φυσιογνωμικών χαρακτηριστικών (μελαψός) ή ντυσίματος (μαύρα ρούχα) ταυτίζοντάς τον με «τρομοκράτη».

Πράξη πέμπτη

Το ίδιο απόγευμα στο κέντρο της πόλης έγιναν τέσσερις διαδηλώσεις.

Η μία των αντιρατσιστικών ομάδων, οι οποίοι συγκρούστηκαν με τους συγκεντρωμένους ακροδεξιούς.

Η δεύτερη των εξωκοινοβουλευτικών ομάδων, οι οποίοι κατέστρεψαν την πρόσοψη του κτηρίου του ΟΗΕ.

Η τρίτη των αφρικανικών μεταναστευτικών ομάδων οι οποίοι ζητούσαν ίση μεταχείριση, όχι διακρίσεις, όχι εκμετάλλευση.

Η τέταρτη των συνδικαλιστών αστυνομικών, οι οποίοι διαμαρτύρονται για τα ελλιπή μέτρα προστασίας τους με αποτέλεσμα τον άδικο χαμό ενός συναδέλφου τους.

Την ίδια ώρα στη Βουλή τα πολιτικά κόμματα, πλην των ακροδεξιών, έβγαζαν ψήφισμα με το οποίο όχι μόνο καταδίκαζαν το αποτρόπαιο έγκλημα αλλά επαναβεβαίωναν τη βαθιά πίστη της χώρας στην ειρηνική συνύπαρξη κρατών και λαών, ανεξαρτήτως θρησκείας, εθνότητας, φυλής.

Πράξη έκτη

Κι όμως αυτή η γενική κατακραυγή δεν ήταν αρκετή για να σταματήσουν οι απόηχοι της δολοφονίας. Οι ντόπιοι είχαν και πάλι αρχίσει να φοβούνται τους «άλλους», τους ξένους.

«Ήρθαν εδώ για να μας σκοτώσουν ή για να αλληλοσκοτωθούν» έλεγαν. «Εμάς τί μας νοιάζουν οι διαφορές τους; ας τις λύσουν στις χώρες τους» πρόσθεταν οι πιο ενημερωμένοι.

«Το παλληκάρι, ο έλληνας αστυνομικός, εντάξει βορειοηπειρώτης αλλά τέλος πάντων έλληνας, τί τους έφταιγε;», πρόσθεσε μια ηλικιωμένη και σταυροκοπήθηκε.

Στις γειτονιές, στα σχολεία, ακόμα και στις εκκλησίες οι ντόπιοι έπαιρναν τις αποστάσεις τους από τους μετανάστες, μελαψούς, μαύρους, κίτρινους δεν είχε σημασία.

Όλοι οι ξένοι κρίνονταν επικίνδυνοι, ληστές, βιαστές, δολοφόνοι.

Το περίεργο ήταν πως μέσα στη συλλογική υστερία μπαίνανε και οι απόδημοι έλληνες, οι ξεριζωμένοι, οι διωγμένοι, οι παλιννοστήσαντες, οι πρόσφυγες.

Όποιον δεν θεωρούσαν «καθαρό έλληνα», δεν ξέρανε τον παππού και τη γιαγιά του, στην καλύτερη περίπτωση τον απέφευγαν, στη χειρότερη τον έδιωχναν από τις παρέες τους κι από τη δούλεψή τους.

Πράξη έβδομη

Κανείς δεν μπορούσε να εξηγήσει πως απήχθη μέσα από τα κρατητήρια της Ασφάλειας ο ύποπτος για τη δολοφονία των δύο αστυνομικών Μωχάμετ Αλ Χαντζί. Σαν κάποιος να φώναξε «Φωτιά», σαν κάποιοι ειδικοί σε θέματα πυρκαγιάς να μπήκαν (απρόσκλητοι) στο χώρο κράτησης, σαν να υπήρξε γενικό αλαλούμ (μάλλον από καπνογόνα), και μετά από λίγο οι υπεύθυνοι διαπίστωσαν ότι ο κρατούμενος είχε «κάνει φτερά».

Ο Διοικητής διέταξε ΕΔΕ, ειδοποιήθηκε αμέσως το Αρχηγείο, ο Αρχηγός ενημέρωσε τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης, ο Υπουργός μίλησε με τον Πρωθυπουργό. Την ίδια ώρα πάνοπλες αστυνομικές δυνάμεις άρχισαν αυστηρούς ελέγχους στην περιοχή για τον εντοπισμό του φυγά ή των συνεργών του.

Πράξη όγδοη

Το δεξί χέρι του Μωχάμεντ Αλ Χαντζί, κομμένο με σπαθί από τον ώμο, ακόμα να στάζει ζεστό αίμα, στάλθηκε μέσα σε καλοπεριποιημένο κουτί στον πρέσβη της αφρικανικής χώρας, ενώ δύο εφημερίδες κι ένα κανάλι ειδοποιήθηκαν για μια προκήρυξη άγνωστης μέχρι τότε τρομοκρατικής οργάνωσης.

Η προκήρυξη, γραμμένη στα ελληνικά, στα αγγλικά, στα αραβικά και στην αφρικανική διάλεκτο της συγκεκριμένης χώρας καταγωγής του πρέσβη, ήταν σαφής:

«Ο Μωχάμεντ Αλ Χαντζί δεν σκότωσε τους πράκτορες της Αντιτρομοκρατικής που συνόδευαν τον υπηρέτη του Διεθνούς Κεφαλαίου πρέσβη. Τους εκτελέσαμε εμείς, οι επαναστάτες της οργάνωσης Αδελφότητα Λευκών Εκδικητών, για να στείλουμε ένα μήνυμα σε όλο τον κόσμο πώς ο Ιμπεριαλισμός και οι σύμμαχοί του, που εκμεταλλεύονται, βασανίζουν και σκοτώνουν τους λαούς όλης της γης, θα ηττηθούν και θα προσκυνήσουν το σπαθί της Θείας Νέμεσης.

Στην Ελλάδα θα ζήσουν μόνον οι έλληνες χριστιανοί ορθόδοξοι. Οι άλλοι ή θα φύγουν ή θα πεθάνουν. Ο καθείς στο χωριό του με το Θεό του».

Πράξη ένατη

Ακόμα και οι πιο εξειδικευμένοι στην αντιμετώπιση της τρομοκρατίας αστυνομικοί και επιστήμονες δεν μπορούσαν να «συλλάβουν» το νόημα της όλης υπόθεσης.

Έβαλαν κάτω τα γεγονότα μήπως και κάτι βγει.

1. Ομιλία εγκληματολόγου για το Ρατσισμό/Αντιρατσισμό στον 21^οαιώνα.
2. Δολοφονία δύο αστυνομικών συνοδών πρέσβη αφρικανικής χώρας ενταγμένης στο Σύγχρονο Αφρικανικό Δεσμό (ομοσπονδίας δυτικής κατεύθυνσης).
3. Ο ένας αστυνομικός ήταν έλληνας βορειοηπειρώτης.
4. Συλλαμβάνεται ως ύποπτος ένας μελαψός ονόματι Μωχάμεντ Αλ Χαντζί που είναι αντικαθεστωτικός αλλά άραβας.
5. Άγνωστοι απαγάγουν τον ύποπτο και αποστέλλουν το κομμένο του χέρι στον πρέσβη.
6. Άγνωστη μέχρι τώρα τρομοκρατική οργάνωση Αδελφότητα Λευκών Εκδικητών αναλαμβάνει με προκήρυξη την ευθύνη τόσο για τη δολοφονία όσο και για την απαγωγή (και εκτέλεση;) του Μωχάμεντ Αλ Χαντζί και προειδοποιεί για «πόλεμο κατά των ξένων» με ένα κείμενο θρησκευτικής και φυλετικής μισαλλοδοξίας.

Νόημα δεν βγαίνει, συμφώνησαν όλοι. Ούτε ενδοαφρικανική σύγκρουση είναι, ούτε αραβοαφρικανική, ούτε προσωπικά κίνητρα υπάρχουν, ούτε οι Λευκοί Εκδικητές έδιναν στίγμα πολιτικό, ούτε εξηγούσαν γιατί σκότωσαν τον βορειοηπειρώτη αστυνομικό, ούτε γιατί απήγαγαν τον Μωχάμεντ Αλ Χαντζί και τον ακρωτηρίασαν (αφού ήταν αθώος όπως οι ίδιοι γράφουν στην προκήρυξη), ούτε…, ούτε…,

Χάος και πανικός στις διωκτικές Αρχές. Οι προϊστάμενοι ζητούν τη συνεργασία των μυστικών υπηρεσιών ξένων χωρών. Τα κωδικοποιημένα e-mail δίνουν και παίρνουν. Σ’ ένα από αυτά, από χώρα με φασιστικό παρελθόν, υπάρχει και η φωτογραφία ενός φανατικού ακροδεξιού έλληνα που έζησε χρόνια εκεί και τον οποίον υποπτεύονταν για τρομοκρατικές ενέργειες κατά μεταναστών και αριστεριστών.

Η αντιτρομοκρατική έδρασε αστραπιαία. Εντόπισε το σπίτι του προσώπου αυτού, με συντονισμένη επιχείρηση το περικύκλωσε και πάνοπλοι άνδρες μπήκαν μέσα σπάζοντας την πόρτα.

Το θέαμα που αντίκρισαν αποτρόπαιο. Ο ύποπτος κειτόταν στο πάτωμα, πλάι του ένα περίστροφο κι ένα γράμμα. Στον τοίχο φωτογραφίες των Μάο, Τσε, Στάλιν, Μαντέλα, Χίτλερ, Μουσολίνι, Μάρτιν Λούθερ Κινγκ, Λουμούμπα, Αραφάτ, Κένεντυ και άλλων, σε ένα παράξενο κολλάζ.

Το γράμμα ήταν λιτό: «Είμαι ιδρυτικό μέλος της οργάνωσης Αδελφότητα Λευκών Εκδικητών. Δίνω τέλος στη ζωή μου γιατί κατάλαβα πως στην ομάδα έχουν μπει άτομα με άλλους σκοπούς που δρουν παίρνοντας διαταγές από μυστικά κέντρα. Εγώ είμαι ιδεολόγος, όχι δολοφόνος».

Η δολοφονία του ακροδεξιού περισσότερο μπέρδευε παρά έλυνε το γρίφο: Ποιος, με ποιους και γιατί;

Ναοί και τεμένη παρακολουθούνται επί 24ωρο. Ύποπτοι όλων των πλευρών και αποχρώσεων προσάγονται για «συζήτηση». Η Κυβέρνηση αποφάσισε να θεσπίσει πιο κατασταλτική αντιτρομοκρατική νομοθεσία, θέτοντας σε κίνδυνο τις ελευθερίες και τα δικαιώματα όλων των πολιτών. Κουκουλοφόροι και κρανοφόροι κυκλοφορούν στις γειτονιές και στις πλατείες απειλώντας τους ξένους και τους έλληνες «συνοδοιπόρους» τους.

Το πολιτικό σύστημα «βράζει».

Σ’ ένα υπόγειο στο κέντρο της πόλης φανατικοί χριστιανοί και μουσουλμάνοι αποφασίζουν από κοινού για την επόμενη κίνηση, που αυτή τη φορά θα στοχοποιεί έλληνα πολιτικό αριστερής παράταξης τουρκικής καταγωγής.

Πράξη δέκατη

Τρεις μήνες μετά τη δολοφονία, ο Καθηγητής Εγκληματολογίας αποφάσισε να επαναλάβει (και να ολοκληρώσει) τη διακοπείσα διάλεξή του με θέμα «Ρατσισμός/Αντιρατσισμός στον 21^ο αιώνα».

Ξεκίνησε την ομιλία λέγοντας ότι:

«Η σύγχρονη τρομοκρατία δεν έχει τα πολιτικο-ιδεολογικά χαρακτηριστικά του παρελθόντος.

Σήμερα οι οργανώσεις αυτές συγκροτούνται από ένα εκρηκτικό μίγμα: τρομοκράτες αίματος, άνθρωποι του υποκόσμου, φανατικοί διαφόρων …ισμών  και αυτονομημένες μυστικές υπηρεσίες.

ΜΑΤ: Μυστικός Αόρατος Τρόμος, αυτό είναι το νέο «πολεμικό κοκτέιλ».Πρόκειται στην ουσία για μια πολυεθνική, πολυθρησκευτική, πολυφυλετική περιφερόμενη απασφαλισμένη βόμβα, η οποία μπορεί να εκραγεί οπουδήποτε, οποτεδήποτε και για οποιονδήποτε.

Επαναλαμβάνω: «Οπουδήποτε, οποτεδήποτε και για οποιονδήποτε».

Κι ύστερα ο Καθηγητής Εγκληματολογίας συνέχισε τη διάλεξή του: «Αναρωτιέμαι αν υπάρχει γενικό κίνητρο αντιπάθειας, αν στα εγκλήματα φυλετικού ή άλλου μίσους πέφτει κάποιος θύμα γι’ αυτό που είναι ή μήπως τα περισσότερα παρόμοια εγκλήματα είναι μικτά, όπου το προσωπικό, το πολιτικό, το οικονομικό και το ψευδοεχθρικό στοιχείο διαπλέκονται…».

* Δημοσιεύτηκε στο λογοτεχνικό περιοδικό (δε)κατα, τχ. 40 (Χειμώνας 2014