του Γιάννη Πανούση

Ονειρεύομαι έναν κόσμο όπου οι συγγραφείς θα ήταν υποχρεωμένοι από το νόμο
να κρατούν κρυφή την ταυτότητά τους και να χρησιμοποιούν ψευδώνυμα.

Μίλαν Κούντερα, Η τέχνη του μυθιστορήματος

Α. Εισαγωγικά

1. Ο έντεχνος γραπτός πεζός λόγος, δημόσια εκφραζόμενος και ιδιαίτερα φροντισμένος από τον συγγραφέα, μπορεί-κατά τους ειδικούς-να ενταχθεί στην υψηλή ή τη χαμηλή λογοτεχνία [με βάση πάντοτε μαχητά κριτήρια].

Μολονότι βρίσκω αντιφατικό ένας συγγραφέας να συμβουλεύει έναν άλλον συγγραφέα για το πως να γράφει «για ν’ ανέβει λογοτεχνική κατηγορία», καθώς μου θυμίζει την περίπτωση ενός αλκοολικού που εξηγεί σ’ έναν άλλον αλκοολικό τα καλά και τα κακά του πιοτού, θεωρώ χρήσιμο τον σχετικό διάλογο.

του Γιάννη Πανούση

Έτσι θα μείνω το λοιπόν μέχρις εσχάτων,
νοσηλευτής καμένων ιδεών
στις αίθουσες εντατικής περιαυτολογίας

Χάρης Μελιτάς, Εμπρός μαρς

 

Α. Εισαγωγή: Εγκληματολογικά προαπαιτούμενα

1. Η λογοτεχνία του τραύματος [1], ως γραφή της εξιλέωσης από τα λάθη και τα πάθη [2], δεν έχει ως σκοπό την παραμόρφωση της αλήθειας των γεγονότων, τον εξωραϊσμό της πραγματικότητας [3] ή τη διαμόρφωση ενός ειδικού ηθικοκοινωνικού κώδικα ζωής και θανάτου.

Στη λογοτεχνία -της αστυνομικής συμπεριλαμβανόμενης -οι αθώοι και οι ένοχοι δεν πρέπει να δια-κρίνονται με βάση τις απόψεις/αξίες του συγγραφέα,ο οποίος -μυθοπλαστική αδεία;-  καταδικάζει ή παρέχει  άφεση αμαρτιών [4].

Αυτή η τακτική της δικαιολόγησης των πάντων δεν είναι από πολλές πλευρές δόκιμη, αφενός γιατί ο συγγραφέας δεν είναι κήρυκας ιδεολογιών κι αφετέρου γιατί πολλοί ήρωες, [εμφανιζόμενοι ως] ηττημένοι λόγω των περιστάσεων [5], δεν έχουν πάντοτε ούτε το δίκαιο,ούτε το δίκιο με το μέρος τους.

Η Μοίρα κάνει παιχνίδια αλλά οι χειριστές της προσωπικής διαδρομής δεν τυγχάνουν πάντοτε άμωμοι της ευθύνης [6].

Αληθινά εγκλήματα στον ελληνικό κινηματογράφο

του Γιάννη Ράγκου

Στο κείμενο αυτό καταγράφονται οι ελληνικές ταινίες που εμπνέονται από πολύκροτα ποινικά και πολιτικά εγκλήματα, πολλές από τις οποίες συγκαταλέγονται στις κορυφαίες δημιουργίες της εγχώριας κινηματογραφικής παραγωγής των τελευταίων 50 ετών.

του Γιάννη Πανούση

5. Αθώοι και οι δράστες και τα θύματα;

Στα αστυνομικά οι ήρωες μοιάζουν με αυτούς του Έντγκαρ Άλαν Πόε στο Αλ Ααραάφ, δηλαδή ούτε τόσο καλοί, ούτε τόσο κακοί [145]. Οι αντικανονικοί [irregulars] των δρόμων [146], οι γυναίκες θύματα στο domestic noir [147], οι διάφοροι στερεοτυπικοί εγκληματίες [148], οι στιγματισμένοι με τις έμφυλες ταυτότητες [149], αλλά και γενικότερα οι μονόχνοτοι χαρακτήρες [150] εμπλέκονται σε καταστάσεις με αυτο-ετερο-καταστροφικές δι-αντι-δράσεις, όπου η ενόρμηση του θανάτου κυριαρχεί [151]. Μερικοί εγκληματίες, ενώ ‘δεν αξίζουν ούτε ένα δάκρυ’ [152], ούτε καν δικαιοσύνη [153], πανικοβάλλουν τον αναγνώστη με την επικίνδυνη περιθωριακότητά τους [154], την οργή, το θυμό [155] και το μίσος τους [156]. Άλλοι πειθαρχημένοι ακραίοι [157], ανήκοντες σε συμμορίες [158] ή και serial killers [159], διαμορφώνουν ένα ζοφερό τοπίο. Ήρωες που δεν αντέχουν να φανερώσουν τις κρυφές αμαρτίες τους, άλλοι που συνδυάζουν το μοιραίο με τον τρόμο [160].