15 χρόνια ΕΛΣΑΛ: Η ιστορία μιας «άγριας» έφηβης…

Σαν σήμερα, πριν από δεκαπέντε χρόνια (10 Απριλίου 2010), 25 παλιότεροι και νεότεροι Έλληνες συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας, υπέγραψαν το ιδρυτικό καταστατικό της Ελληνικής Λέσχης Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας (ΕΛΣΑΛ), της πρώτης του είδους της στην ιστορία της εγχώριας λογοτεχνίας (σε αντίθεση με την μεγάλη παράδοση αντίστοιχων λεσχών ή σωματείων σε πολλές άλλες χώρες).[1]

Η δημιουργία της ΕΛΣΑΛ ήταν το αποτέλεσμα συζητήσεων μεταξύ ορισμένων από αυτούς τους συγγραφείς (Αθηνά Κακούρη, Τιτίνα Δανέλλη, Φίλιππος Φιλίππου, Ανδρέας Αποστολίδης, Ανδρέας και Τεύκρος Μιχαηλίδης, Χρύσα Σπυροπούλου, Γιάννης Ράγκος), που για αρκετούς μήνες εξέταζαν το ενδεχόμενο να συντονίσουν τις ενέργειές τους με στόχο την προώθηση, ενθάρρυνση και διάδοση των έργων της ελληνικής και διεθνούς αστυνομικής λογοτεχνίας, τη συλλογή και καταγραφή τους, την ευρύτερη μελέτη του είδους, αλλά και τη διαρκή επικοινωνία με το διεθνές συγγραφικό και εκδοτικό περιβάλλον. Η Λέσχη δημιουργήθηκε περισσότερο ως μία «φιλική συντροφιά», στα πρότυπα ενός ομίλου, χωρίς οποιαδήποτε συνδικαλιστική φιλοδοξία και με βασικό στοιχείο το συνεπές και πολυπρισματικό ενδιαφέρον των μελών της για το συγκεκριμένο λογοτεχνικό είδος.[2]

Από τις «προκαταρκτικές» συναντήσεις που πραγματοποιήθηκαν για τη δημιουργία της ΕΛΣΑΛ.
Εδώ, οι Αθηνά Κακούρη, Ανδρέας Αποστολίδης και Νεοκλής Γαλανόπουλος, σε καφέ της Αθήνας στις 13 Φεβρουαρίου 2010.

Τα αφιερώματα

Η «επίσημη» παρουσίαση της ΕΛΣΑΛ έγινε στις 11 Σεπτεμβρίου του ίδιου έτους στο Ζάππειο, στο πλαίσιο του 39ου Φεστιβάλ Βιβλίου. Για τη δημιουργία της ΕΛΣΑΛ και την ελληνική αστυνομική λογοτεχνία, γενικότερα, μίλησαν τα μέλη της Τιτίνα Δανέλλη, Δημήτρης Μαμαλούκας, Τεύκρος Μιχαηλίδης και Γιάννης Ράγκος, ενώ συντόνισε ο δημοσιογράφος Μανώλης Πιμπλής, επίσης μέλος της Λέσχης.

Από την επίσημη παρουσίαση της Ε.Λ.Σ.Α.Λ., κατά τη διάρκεια της 39ης Έκθεσης Βιβλίου (Ζάππειο, Σεπτέμβριος 2010).
Διακρίνονται, από δεξιά, οι Τεύκρος Μιχαηλίδης, Τιτίνα Δανέλλη, Μανώλης Πιμπλής, Δημήτρης Μαμαλούκας και Γιάννης Ράγκος.

Στις 11 Δεκεμβρίου 2010, η ΕΛΣΑΛ διοργάνωσε στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων την πρώτη κεντρική της εκδήλωση, μια ημερίδα για «Τα πολλά πρόσωπα της αστυνομικής λογοτεχνίας» με συντονιστή τον Τεύκρο Μιχαηλίδη. Για το θέμα μίλησαν οι συγγραφείς Ανδρέας Αποστολίδης («Το αστυνομικό αφήγημα, χθες και σήμερα»), Φίλιππος Φιλίππου («Ο Γιάννης Μαρής και η εποχή του»), Νίνα Κουλετάκη («Η εμφάνιση και η εξέλιξη της γυναίκας-ντετέκτιβ στην αστυνομική λογοτεχνία»), Τιτίνα Δανέλλη («Γυναίκες συγγραφείς αστυνομικής λογοτεχνίας»), Κώστας Κυριακόπουλος («Αστυνομικό ρεπορτάζ και νουάρ λογοτεχνία – Πόσο κοντά είναι η ειδησεογραφία και η μυθοπλασία στην Ελλάδα;»), Γιάννης Πανούσης («Έγκλημα και τιμωρία στις ποινικές επιστήμες και το αστυνομικό μυθιστόρημα») και Πέτρος Μαρτινίδης («Τα μυστήρια στην τέχνη»). Στο πλαίσιο της εκδήλωσης παρουσιάστηκε σύντομο θεατρικό δρώμενο, ενώ πραγματοποιήθηκε διαγωνισμός σχετικά με το «Πόσο καλά γνωρίζουμε την ελληνική αστυνομική λογοτεχνία;» και δόθηκαν βραβεία στους τρεις πρώτους νικητές.

Άποψη του αμφιθεάτρου «Αντώνης Τρίτσης» του Πνευματικού Κέντρου του Δήμου Αθηναίων,
κατά τη διάρκεια της ημερίδας «Τα πολλά πρόσωπα της αστυνομικής λογοτεχνίας». Στο βήμα, ο Φίλιππος Φιλίππου.

Στις 8 Απριλίου 2011, οργάνωσε πάλι στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων ειδική εκδήλωση- αφιέρωμα στο έργο και την προσωπικότητα του Γιάννη Μαρή (Τσιριμώκου). Ήταν η πρώτη φορά που πραγματοποιούταν παρόμοια εκδήλωση για τον εισηγητή («πατριάρχη») της αστυνομικής λογοτεχνίας στη χώρα μας και δημιουργό του θρυλικού αστυνόμου Μπέκα. Μίλησαν οι συγγραφείς Ανδρέας Αποστολίδης («Ο συγγραφικός κόσμος του Γιάννη Μαρή»), Άλκη Ζέη («Ο φίλος μου Γιάννης Μαρής»), Πέτρος Μάρκαρης («Η Αθήνα “εντός των τειχών” στο έργο του Γιάννη Μαρή»), και Φίλιππος Φιλίππου («Ο Γιάννης Μαρής και η ελληνική αστυνομική λογοτεχνία»), καθώς και ο σκηνοθέτης Δημήτρης Παναγιωτάτος («Τα “αστυνομικά” του Γιάννη Μαρή στον κινηματογράφο και την τηλεόραση»). Συντόνισε ο Κώστας Καλφόπουλος, ενώ σύντομες παρεμβάσεις έκαναν ο δημοσιογράφος, συγγραφέας και «μαθητής» του Γ. Μαρή Γιώργος Α. Λεονταρίτης, ο συγγραφέας και σκηνοθέτης Απόστολος Δοξιάδης και ο γιος του Μαρή, Άγγελος Τσιριμώκος. Με την ευκαιρία της εκδήλωσης, η ΕΛΣΑΛ εξέδωσε έντυπο πρόγραμμα, που περιλάμβανε τη βιογραφία, την εργογραφία και τη φιλμογραφία του Γ. Μαρή.

Ο Κώστας Καλφόπουλος, ο Δημήτρης Παναγιωτάτος, ο Ανδρέας Αποστολίδης, ο Πέτρος Μάρκαρης και η Άλκη Ζέη,
στο πάνελ της αφιερωματικής εκδήλωσης για τον Γιάννη Μαρή στο Πνευματικό Κέντρο του Δήμου Αθηναίων στις 8 Απριλίου 2011.

Προϊόν, κατά κάποιον τρόπο, αυτής της εκδήλωσης υπήρξε και ο συλλογικός τόμος με πρωτότυπα αστυνομικά διηγήματα 15 μελών της Λέσχης «Η επιστροφή του αστυνόμου Μπέκα», που κυκλοφόρησε το 2012 από τις Εκδόσεις Καστανιώτη (βλ. «Οι εκδόσεις της ΕΛΣΑΛ»).

Εκδήλωση για τον Γ. Μαρή με τίτλο «Στο μυαλό του αστυνόμου Μπέκα» διοργανώθηκε, επίσης, στην Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης στις 18 Ιανουαρίου 2013. Στην εκδήλωση αυτή μίλησαν οι Ανδρέας Αποστολίδης («Ο Μαρής, ο Μπέκας και η Θεσσαλονίκη»), Αργύρης Παυλιώτης («Καν' το όπως ο Μαρής») και Γιάννης Ράγκος («Από το χαρτί στο σελιλόιντ-Τα έργα του Γιάννη Μαρή στον κινηματογράφο και την τηλεόραση»), ενώ τη συζήτηση συντόνισε ο συγγραφέας Κρίτων Σαλπιγκτής.

Στις 30 και 31 Μαΐου 2012, η «Εταιρεία Σπουδών Νεοελληνικού Πολιτισμού και Γενικής Παιδείας» της Σχολής Μωραΐτη, διοργάνωσε επιστημονικό συμπόσιο στο Εθνικό Ίδρυμα Ερευνών με θέμα την «Αστυνομική Λογοτεχνία» στην Ελλάδα και τον κόσμο, τα είκοσι τελευταία χρόνια. Μεταξύ των εισηγητών ήταν και τα μέλη της ΕΛΣΑΛ Ανδρέας Αποστολίδης («Το σταυρόλεξο, ο Αποστολίδης και ο συγγραφικός κόσμος του Γιάννη Μαρή»), Βασίλης Δανέλλης («Οι προοπτικές και το μέλλον της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας»), Κώστας Καλφόπουλος («Ο ντετέκτιβ ως κοινωνιολόγος. Σκέψεις για το “αστυνομικό”, την αστυνομική έρευνα και μια παρέκβαση για το νουάρ»), Απόστολος Λυκεσάς («Η αρχή της αβεβαιότητας στο αστυνομικό μυθιστόρημα, με ή χωρίς περίστροφο»), Πέτρος Μαρτινίδης («Αστυνόμοι και αστοί»), Τεύκρος Μιχαηλίδης («Το μαθηματικό-αστυνομικό αφήγημα»), Κώστας Μουζουράκης («Η ανατομία του εγκλήματος, ανατομία της κοινωνίας»), Μανώλης Πιμπλής («Το αστυνομικό μυθιστόρημα υπό κρίση, σε εποχή κρίσης. Παγίδες, προκλήσεις, προοπτικές») και Φίλιππος Φιλίππου («Οι απαρχές της αστυνομικής λογοτεχνίας στην Ελλάδα και ο Γιάννης Μαρής»).[3]

Εξάλλου, το 2016, η ΕΛΣΑΛ συμμετείχε στο 11ο Διεθνές Φεστιβάλ Κόμικς Comicdom Con της Αθήνας, διοργανώνοντας στις 16 Απριλίου πάνελ με θέμα «Comics σε Noir Αποχρώσεις», όπου συμμετείχαν τα μέλη της Ανδρέας Μιχαηλίδης και Γιάννης Ράγκος, καθώς και ο δημιουργός κόμικ,Παναγιώτης Τσαούσης.

Οι αφιερωματικές εκδηλώσεις της ΕΛΣΑΛ συνεχίστηκαν τον Νοέμβριο του 2016, όταν σε συνεργασία με τα βιβλιοπωλεία ΙΑΝΟΣ (στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη) υλοποιήθηκε ο «Μήνας Σύγχρονης Ελληνικής Αστυνομικής Λογοτεχνίας». Καθ’ όλη τη διάρκεια του μήνα, σε ειδικά σημεία των βιβλιοπωλείων παρουσιάστηκαν ελληνικά αστυνομικά μυθιστορήματα, συλλογές αστυνομικών διηγημάτων και βιβλία θεωρίας για το είδος, που κυκλοφόρησαν μετά το 2000, ενώ παράλληλα 23 Έλληνες αστυνομικοί συγγραφείς συναντήθηκαν με τους αναγνώστες και υπέγραψαν βιβλία τους. Ο αφιερωματικός μήνας ολοκληρώθηκε με εκδήλωση στο café του ΙΑΝΟΥ Αθήνας με θέμα: «Κοινωνία, πολιτική και σύγχρονη ελληνική αστυνομική λογοτεχνία», στην οποία συμμετείχαν οι Γιάννης Μπασκόζος, Γιάννης Πανούσης, Μανώλης Πιμπλής και Μαρλένα Πολιτοπούλου, ενώ ακολούθησε το θεατρικό δρώμενο σε κείμενο της Βρετανίδας συγγραφέως Jan Devlin «Της τύχης τα γυρίσματα» («Change of fortune»).[4]

Από τον «Μήνα Σύγχρονης Ελληνικής Αστυνομικής Λογοτεχνίας», που διοργανώθηκε σε συνεργασία
με τα βιβλιοπωλεία ΙΑΝΟΣ τον Νοέμβριο του 2016. Εικονίζονται, από αριστερά, μια φίλη της αστυνομικής λογοτεχνίας
και οι συγγραφείς Μαρλένα Πολιτοπούλου, Βάσω Παπαδοπούλου, Γρηγόρης Αζαριάδης, Γιάννης Ράγκος και Βαγγέλης Γιαννίσης.

Επίσης, τα μέλη της ΕΛΣΑΛ Ανδρέας Αποστολίδης, Σέργιος Γκάκας, Βασίλης Δανέλλης, Απόστολος Λυκεσάς, Τεύκρος Μιχαηλίδης, Γιάννης Πανούσης και Γιάννης Ράγκος συμμετείχαν ως ομιλητές στο 1o Διεθνές Συνέδριο με θέμα «Έγκλημα και κρίση: Γραφές και μεταγραφές της σύγχρονης αστυνομικής λογοτεχνίας», που διοργάνωσε στις 2 και 3 Δεκεμβρίου 2016 το Τμήμα Γαλλικής Γλώσσας και Φιλολογίας του ΑΠΘ στο Τελλόγλειο Ίδρυμα Θεσσαλονίκης. Επίκεντρο του συνεδρίου, που ενέταξε για πρώτη φορά την αστυνομική λογοτεχνία στον ελληνικό ακαδημαϊκό χώρο, ήταν η κριτική συζήτηση μεταξύ Ελλήνων και ξένων θεωρητικών και συγγραφέων για τις κοινωνικές και πολιτικές παραμέτρους του είδους, την εικόνα του στον μεσογειακό χώρο, το μεταφραστικό τοπίο κ.ά.[5]

Η επέτειος των πέντε χρόνων και η ΔΕΒΘ

Τον Απρίλιο του 2015, η ΕΛΣΑΛ συμπλήρωσε πέντε χρόνια από τη σύστασή της και με την ευκαιρία αυτή διοργάνωσε κύκλο τριών εκδηλώσεων, που πραγματοποιήθηκαν το επόμενο διάστημα με σημαντική επιτυχία. Έτσι:

• Στις 28 Μαΐου στο καφέ-μπαρ Floral πραγματοποιήθηκε συζήτηση με θέμα «Crime, Noir, Pulp και άλλα αστυνομικά μυστήρια»,
• στις 6 Ιουνίου στο βιβλιοπωλείο «Επί Λέξει» διοργανώθηκε εκδήλωση με θέμα: «Το αστυνομικό στο θέατρο και το ραδιόφωνο», και
• στις 12 Ιουνίου στο μπαρ Abodé έγινε συζήτηση με θέμα «Comics σε noir αποχρώσεις», που συνοδεύτηκε από έκθεση κόμικ έργων με ανάλογο θέμα.

Στις εκδηλώσεις αυτές, εκτός από μέλη της ΕΛΣΑΛ (Ανδρέας Αποστολίδης, Άννα Δάρδα-Ιορδανίδου, Κώστας Καλφόπουλος, Ανδρέας Μιχαηλίδης, Τεύκρος Μιχαηλίδης και Γιάννης Ράγκος), έλαβαν ακόμα μέρος συγγραφείς (Χίλντα Παπαδημητρίου), εκδότες (Σταύρος Πετσόπουλος), πανεπιστημιακοί (Τιτίκα Δημητρούλια) και καλλιτέχνες από τον χώρο του θεάτρου, της μουσικής και των κόμικ (Βέρα Καρτάλου, Άσπα Κυρίμη, Αντέλα Μέρμηγκα, Γιώργος Οικονόμου, Δημήτρης Πουλικάκος και Παναγιώτης Τασούσης).[6] 

 
Από την εκδήλωση για τα 5 χρόνια της ΕΛΣΑΛ με θέμα «Crime, Noir, Pulp και άλλα αστυνομικά μυστήρια»,
που πραγματοποιήθηκε στο Floral στις 28 Μαΐου 2015. Από αριστερά: Κώστας Καλφόπουλος, Ανδρέας Αποστολίδης,
Σταύρος Πετσόπουλος, Τιτίκα Δημητρούλια και Χίλντα Παπαδημητρίου (φωτό: Αντώνης Γκόλτσος).

Ιδιαίτερα σημαντική στιγμή στην μέχρι τώρα πορεία της ΕΛΣΑΛ αποτέλεσε, εξάλλου, η συμμετοχή της -για πρώτη φορά- στη 16η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (ΔΕΒΘ), την κορυφαία διοργάνωση του είδους της στην Ελλάδα, που πραγματοποιήθηκε από τις 9 έως τις 12 Μαΐου 2019. Η ΕΛΣΑΛ είχε δικό της περίπτερο και διοργάνωσε τις εκδηλώσεις «BalkaNoir: Αστυνομική λογοτεχνία στα Βαλκάνια ή βαλκανική αστυνομική λογοτεχνία;» (στον κεντρικό εκθεσιακό χώρο), όπου έλαβαν μέρος Βαλκάνιοι συγγραφείς και εκδότες και «Η ΕΛΣΑΛ συναντάει τις Λέσχες Ανάγνωσης Αστυνομικής Λογοτεχνίας» (στην Κεντρική Δημοτική Βιβλιοθήκη Θεσσαλονίκης), με τη συμμετοχή εκπροσώπων λεσχών ανάγνωσης από τη Βόρεια Ελλάδα. Ακόμα, με την ευκαιρία της παρουσίας της στην 16^η ΔΕΒΘ, εξέδωσε ειδικό κατάλογο με κείμενα για την Λέσχη, ιστορικό χρονολόγιο για την ελληνική αστυνομική λογοτεχνία, θεωρητικά κείμενα για το είδος, βιβλιογραφικές αναφορές κ.ά., που επιμελήθηκαν οι Ανδρέας Αποστολίδης, Κώστας Καλφόπουλος και Γιάννης Ράγκος. Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της έκθεσης, μέλη της Λέσχης έλαβαν μέρος σε διάφορα πάνελ, ενώ το έργο της Λέσχης παρουσιάστηκε και σε ειδική εκπομπή του ρ/σ της ΕΡΤ3. [7]

Άποψη του περιπτέρου της ΕΛΣΑΛ στην 16η Διεθνή Έκθεση Βιβλίου Θεσσαλονίκης (2019).

Η επέτειος των δέκα χρόνων και οι «Βραδιές αστυνομικής μυθοπλασίας»

Για τον εορτασμό της συμπλήρωσης των δέκα χρόνων της η ΕΛΣΑΛ σχεδίασε πλήθος εκδηλώσεων και συνεργασιών, οι οποίες δυστυχώς ματαιώθηκαν λόγω της παγκόσμιας πανδημίας του κορονοϊού. Πολλές από αυτές βέβαια πραγματοποιήθηκαν σταδιακά μέσα στα επόμενα πέντε χρόνια. Ωστόσο ακόμα και εκείνη τη δύσκολη περίοδο, η Λέσχη συμμετείχε στη 17η ΔΕΒΘ, η οποία λόγω της πανδημίας πραγματοποιήθηκε διαδικτυακά τον Νοέμβριο του 2020. Η εκδήλωση της ΕΛΣΑΛ είχε θέμα: «Ο χρόνος στο αστυνομικό μυθιστόρημα», με τη συμμετοχή των συγγραφέων-μελών της Βίκυς Χασάνδρα, Τεύκρου Μιχαηλίδη και Βασίλη Δανέλλη.

Δύο χρόνια αργότερα, τον Ιούλιο του 2022, η ΕΛΣΑΛ συμμετείχε σε άλλο ένα διεθνές φεστιβάλ βιβλίου, το 1ο Φεστιβάλ Βιβλίου Χανίων, που έκτοτε διοργανώνεται ετησίως από την Περιφέρεια Κρήτης και τον Δήμο Χανίων. Θέμα της εκδήλωσης της Λέσχης ήταν «Αστυνομική λογοτεχνία και πόλεμος», ένα θέμα αρκετά επίκαιρο εκείνη τη χρονιά λόγω της έναρξης του πολέμου στην Ουκρανία. Ομιλητές στην εκδήλωση ήταν η Νίνα Κουλετάκη, ο Ανδρέας Αποστολίδης και ο Βασίλης Δανέλλης.

Ξεχωρίζουν ωστόσο οι «Βραδιές αστυνομικής μυθοπλασίας! (crimes n’ ’beer)», μια τριήμερη διοργάνωση που ξεκίνησε η ΕΛΣΑΛ σε συνεργασία με το red n’ noir και τη φιλοδοξία να εξελιχθεί σε έναν νέο πολιτιστικό θεσμό της Αθήνας. Οι «Βραδιές αστυνομικής μυθοπλασίας! (crimes n’  beer)» μετρούν πλέον τρία χρόνια ζωής και προσφέρουν μια πρωτότυπη και «καλειδοσκοπική» θέαση της αστυνομικής μυθοπλασίας σε όλες τις εκδοχές της (λογοτεχνία, κινηματογράφος, κόμικς, σειρές), στην Ελλάδα και στον κόσμο, στην ιστορική διαδρομή της, στις σημερινές τάσεις της και στη διαφαινόμενη εξέλιξή της τα επόμενα χρόνια. Στο πλαίσιο των εκδηλώσεων του πρώτου τριημέρου το 2022 πραγματοποιηθήκαν 14 εκδηλώσεις με 34 ομιλητές, που περιλάμβαναν συζητήσεις για το αστυνομικό αφήγημα σε εθνικό αλλά και διεθνές επίπεδο, προβολές, βιβλιοπαρουσιάσεις της πρόσφατης παραγωγής των μελών της Λέσχης και ένα ειδικό αφιέρωμα στην συγγραφέα, ιδρυτικό μέλος και πρόεδρο της ΕΛΣΑΛ Τιτίνα Δανέλλη που έφυγε από τη ζωή στις αρχές του 2021. Το 2023, στο πλαίσιο του τριημέρου πραγματοποιήθηκαν 10 εκδηλώσεις με 24 ομιλητές, αλλά και δύο θεματικοί περίπατοι στην περιοχή της Κυψέλης με «ξεναγούς» στον πρώτο τον Τάσο Θεοφίλου και στον δεύτερο τον Γιάννη Ράγκο, εργαστήρι αστυνομικής ιστορίας για παιδιά από 6 ετών από τον Κώστα Στοφόρο και τζαζ συναυλία με μουσικές από φιλμ νουάρ από τη μουσική μπάντα Jazz Tree. Εκείνη τη χρονιά, η αφιερωματική εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στη μνήμη του ιδρυτικού μέλους και Γραμματέα της ΕΛΣΑΛ, Κώστα Καλφόπουλου, που έφυγε απροσδόκητα τον Ιούλιο του 2023. Αξίζει να σημειωθεί και η συνεργασία με το δίκτυο «Γυναίκες Συγγραφείς κατά της Έμφυλης Βίας και των Γυναικοκτονιών “Η φωνή της”» για τη συνδιοργάνωση των εκδηλώσεων της τρίτης μέρας με θεματική  την πατριαρχία, το φύλο, τη βία και το αστυνομικό μυθιστόρημα. Το 2024 «Βραδιές αστυνομικής μυθοπλασίας! (crimes n’ beer)» φιλοξένησαν 9 εκδηλώσεις και 19 ομιλητές, δύο θεματικούς περιπάτους με «ξεναγούς» την Εύα Γανίδου, τον Τάσο Θεοφίλου και τον Γιάννη Ράγκο, καθώς και δύο προβολές ταινιών. Δυστυχώς, άλλη μια φορά η αφιερωματική εκδήλωση αφορούσε ένα μέλος μας που έφυγε από τη ζωή, τον Σέργιο Γκάκα.

Από την αφιερωματική εκδήλωση στη μνήμη του Κ. Καλφόπουλου στις "Βραδιές Αστυνομικής Μυθοπλασίας" (crimes n' beer) στις 2 Δεκεμβρίου 2023.
Από αριστερά, οι Τεύκρος Μιχαηλίδης, Φάνης Δαλέζιος και Γιάννης Μπασκόζος.

Τις δύο πρώτες χρονιές οι «Βραδιές μυθοπλασίας» φιλοξενήθηκαν στο Κέντρο Ελέγχου Τηλεοράσεων – ΚΕΤ, και την τρίτη στο βιβλιοπωλείο του red n’ noir στην Κυψέλη, ενώ στις εκδηλώσεις τους συμμετείχαν συγγραφείς, κριτικοί λογοτεχνίας, δημοσιογράφοι, ερευνητές, σεναριογράφοι, παραγωγοί τηλεοπτικών σειρών και μουσικοί παραγωγοί. 

Εκδηλώσεις σε όλη τη χώρα

Πάντως, εκτός από τις κεντρικές εκδηλώσεις, η ΕΛΣΑΛ έχει διοργανώσει και δεκάδες άλλες μεμονωμένες εκδηλώσεις ή κύκλους εκδηλώσεων («Αναγνώσεις στην Εστία» το 2010, «Μικρές συναντήσεις» το 2013-2014 κ.ά.), σε συνεργασία με βιβλιοπωλεία, εκδοτικούς οίκους, πολιτιστικούς φορείς, χώρους τέχνης, μορφωτικά ινστιτούτα κ.λπ. στην Αθήνα και την Αττική, την Θεσσαλονίκη, τον Βόλο, την Καβάλα, την Καλαμάτα, την Πάτρα, την Κρήτη, την Κομοτηνή, την Πάρο κ.α.

Στιγμιότυπο από την παρουσίαση του συλλογικού τόμου της ΕΛΣΑΛ «Είσοδος Κινδύνου» στην Θεσσαλονίκη στις 20 Μαΐου 2011.
Από αριστερά, Νίνα Κουλετάκη, Απόστολος Λυκεσάς, Πέτρος Μαρτινίδης και Αντώνης Γκόλτσος.

Στις εκδηλώσεις αυτές, παρουσιάστηκαν ειδικές ή λιγότερο γνωστές πλευρές της ιστορίας, της εξέλιξης και της τυπολογίας του είδους, όπως μεταξύ άλλων:

• τα αστυνομικά μυθιστορήματα στην Ελλάδα και το εξωτερικό που εμπνέονται από αληθινά γεγονότα,

• η συγκριτική μελέτη της ελληνικής και της γαλλικής αστυνομικής λογοτεχνίας,

• οι αστυνομικές σειρές στην τηλεόραση μετά το 2000,

• η πρόσληψη της αστυνομικής λογοτεχνίας από τις λέσχες ανάγνωσης,

• άγνωστες πτυχές της ζωής και του έργου του Άρθουρ Κόναν Ντόιλ,

• η hard-boiled αστυνομική λογοτεχνία,

• το μεσογειακό νουάρ,

• η σύγχρονη όψη της ελληνικής αστυνομικής λογοτεχνίας, κ.ά.

Από εκδήλωση της ΕΛΣΑΛ στον Βόλο στις 13 Απριλίου 2013.
Από αριστερά, οι Αθηνά Μπασιούκα, Διονύσης Λεϊμονής, Νίνα Κουλετάκη και Σέργιος Γκάκας.

Σημειώνεται πως οι «παρεμβάσεις» της ΕΛΣΑΛ διευρύνθηκαν και με την προσωπική συμμετοχή μελών της σε θεματικές εκδηλώσεις (παρουσιάσεις βιβλίων, αφιερώματα κ.λπ.), διεθνή φεστιβάλ (Paris Noir, Semana Negra στη Χιχόν της Ισπανίας, Autour du Polar στο Αλγέρι κ.ά.) ή ειδικές εκδόσεις (π.χ. «Critical Times, Critical Thoughts», Cambridge Scholars Publishing 2015, «18 κείμενα για τον Γιάννη Μαρή», Πατάκης 2016, περιοδικά «Crimes and Letters Magazine» και «πολάρ» κ..ά), με την τακτική αρθρογραφία τους στον ημερήσιο και περιοδικό Τύπο, αλλά και στο διαδίκτυο, καθώς και με την παρουσία τους σε ραδιοφωνικές ή τηλεοπτικές εκπομπές.

Με την υποστήριξη της ΕΛΣΑΛ

Παράλληλα, η ΕΛΣΑΛ έχει παράσχει την αιγίδα ή την υποστήριξή της σε πληθώρα εκδηλώσεων, που στοχεύουν στην ανάδειξη, προβολή και προώθηση της αστυνομικής αφήγησης σε όλες τις μορφές της τέχνης. Έτσι, ενδεικτικά και μόνο, αναφέρεται πως η ΕΛΣΑΛ:

• Διοργάνωσε, μαζί με την εταιρεία Village και τις Εκδόσεις Καστανιώτη, την avant-premiere προβολή (6 Φεβρουαρίου 2012) της ταινίας του Τ. Άλφρεντσον «Κι ο κλήρος έπεσε στον Σμάιλι» (βασισμένη στο ομώνυμο μυθιστόρημα του Τζον Λε Καρέ).

• Συνδιοργάνωσε με τις Εκδόσεις Άπαρσις, δύο διαγωνισμούς αστυνομικών διηγημάτων για νέους συγγραφείς. Ο πρώτος διεξήχθη το 2013 με μέλη της κριτικής επιτροπής τους Σέργιο Γκάκα, Τιτίνα Δανέλλη και Δημήτρη Μαμαλούκα, ενώ ο δεύτερος το 2017, με μέλη της κριτικής επιτροπής τους Νεοκλή Γαλανόπουλο, Αντώνη Γκόλτσο και Φίλιππο Φιλίππου. Τα διακριθέντα διηγήματα δημοσιεύτηκαν κατόπιν στους συλλογικούς τόμους «15 σφαίρες αναζητούν θύματα» (2013) και «Noir Road Stories 2 – 20 νέες ιστορίες μυστηρίου» (2017), που κυκλοφόρησαν από τον συγκεκριμένο εκδοτικό οίκο.

• Υποστήριξε τις παρουσιάσεις του βρετανού συγγραφέα αστυνομικής λογοτεχνίας Άντριου Λέιν (Andrew Lane) και του ομότεχνού του Ιρλανδού Στιούαρτ Νέβιλ (Stuart Neville), οι οποίες διοργανώθηκαν στην Αθήνα στις 11 και 27 Νοεμβρίου 2017, αντίστοιχα, από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο και τα βιβλιοπωλεία Public.

• Έθεσε υπό την αιγίδα της το 1ο και το 2ο «Φεστιβάλ Αστυνομικής Λογοτεχνίας» του βιβλιοπωλείου Monogram (Χολαργός), που πραγματοποιήθηκαν τον Μάιο και τον Ιούνιο του 2018 και του 2019, αντίστοιχα, με την υποστήριξη του Δήμου Παπάγου-Χολαργού και σε συνεργασία με εκδοτικούς οίκους. Στις διοργανώσεις αυτές συμμετείχαν σε πάνελ ή παρουσιάζοντας βιβλία τους, τα μέλη της ΕΛΣΑΛ Γρηγόρης Αζαριάδης, Δώρος Αντωνιάδης, Νεοκλής Γαλανόπουλος, Βαγγέλης Γιαννίσης, Σέργιος Γκάκας, Αντώνης Γκόλτσος, Σόνια Ζαχαράτου, Νίνα Κουλετάκη, Δημήτρης Μαμαλούκας, Κωνσταντίνα Μόσχου, Κώστας Μουζουράκης, Δημήτρης Σίμος, Κώστας Στοφόρος, Φίλιππος Φιλίππου και Έλενα Χουσνή. Υπό την αιγίδα της ΕΛΣΑΛ πραγματοποιήθηκε και το 3^ο Φεστιβάλ Αστυνομικής Λογοτεχνίας που διοργάνωσαν ο Δήμος Παπάγου-Χολαργού και το Βιβλιοπωλείο Monogram το 2022. Η ΕΛΣΑΛ διοργάνωσε δύο εκδηλώσεις:  Η πρώτη στην ταράτσα του Omikron 2 (O2) στο Γκάζι αφορούσε την παρουσίαση του τέταρτου συλλογικού τόμου της ΕΛΣΑΛ «Μάνη νουάρ – 15 ιστορίες μυστηρίου», από τις Εκδόσεις ΔΡΟΜΩΝ. Το βιβλίο παρουσίασαν ο δημοσιογράφος Θανάσης Παντές, και οι συγγραφείς Αντώνης Γκόλτσος και Παναγιώτης Γιαννουλέας, ως επιμελητής και εμπνευστής του τόμου αντίστοιχα. Η δεύτερη εκδήλωση, που αποτέλεσε και το πανηγυρικό κλείσιμο του Φεστιβάλ, πραγματοποιήθηκε στο Αετοπούλειο Πνευματικό Κέντρο Χαλανδρίου, όπου οι Τεύκρος Μιχαηλίδης, Νίνα Κουλετάκη και Λευτέρης Μπούρος συζήτησαν για την πορεία και την εξέλιξη του ελληνικού αστυνομικού αφηγήματος. Εκτός από τις εκδηλώσεις της ΕΛΣΑΛ στο Φεστιβάλ έλαβαν μέρος και πολλά μέλη μας, είτε με παρουσιάσεις βιβλίων τους ή ως μέλη σε κάποιο τραπέζι συζήτησης. Ενδεικτικά αναφέρονται οι, Δημήτρης Σίμος, Λευτέρης Μπούρος, Κώστας Στοφόρος, Δώρος Αντωνιάδης, Ανδρέας Αποστολίδης, Νίνα Κουλετάκη, Άντυ Βρόσγος, Φίλιππος Φιλίππου, Παναγιώτης Γιαννουλέας, Γρηγόρης Αζαριάδης, Αντώνης Γκόλτσος, Βαγγέλης Μπέκας, Νεοκλής Γαλανόπουλος και Κωνσταντίνα Μόσχου. Το 2023 το παραπάνω φεστιβάλ μετεξελίχθηκε σε Φεστιβάλ Αστυνομικής Λογοτεχνίας Agatha, το οποίο κορυφώθηκε σε ένα εορταστικό τριήμερο στο Σεράφειο του Δήμου Αθηναίων. Η ΕΛΣΑΛ, για άλλη μια χρονιά, συμμετείχε με την εκδήλωση με θέμα «Phillip Marlowe vs Hercule Poirot» και συζήτηση για τα διάφορα είδη του αστυνομικού με τους Άντυ Βρόσγο, Γιάννη Μόσχο, Λευτέρη Μπούρο, Κώστα Φασουλόπουλο, Έρικα Αθανασίου, Βάσω Παπαδοπούλου, Γεωργία Παπαπλυμπέρη και Άγγελο Χαριάτη, ενώ και πάλι πολλά μέλη της Λέσχης συμμετείχαν σε διάφορες από τις εκδηλώσεις του Φεστιβάλ. Το 2024 η ΕΛΣΑΛ συμμετείχε με δύο εκδηλώσεις του Φεστιβάλ, μία στην έναρξη του τριημέρου με τίτλο «Debate: Αστυνομικός επιθεωρητής vs Ιδιωτικός ερευνητής» με συμμετοχή των: Αζαριάδη, Βρόσγου, Δάρδα-Ιορδανίδου, Θεοδώρου, Μπέκα, Χαριάτη και συντονίστρια την Αθανασίου, και η άλλη στην λήξη του φεστιβάλ, με τίτλο: «Η Αυτοδικία στην αστυνομική μυθοπλασία» με ομιλητές τους Γαλανόπουλο, Γκάκα, Στοφόρο και συντονιστή τον Ράγκο. 

Από την εκδήλωση της ΕΛΣΑΛ με τίτλο «Phillip Marlowe vs Hercule Poirot» στο φεστιβάλ αστυνομικής λογοτεχνίας Agatha το 2023. 
Εικονίζονται (από αριστερά) οι Άγγελος Χαριάτης, Γεωργία Παπαλυμπέρη, Έρικα Αθανασίου, Βάσω Παπαδοπούλου,
Άντυ Βρόσγος, Γιάννης Μόσχος, Κώστας Φασυολόπουλος και Λευτέρης Μπούρος.

• Συνδιοργάνωσε με το Πολιτιστικό Σωματείο για την Τέχνη & Φύση «ΝΑΡΤΟΥΡΑ», το 3ήμερο Αφιέρωμα στο Ελληνικό Αστυνομικό Μυθιστόρημα στην Στούπα Μεσσηνίας, που πραγματοποιήθηκε από τις 9 έως τις 11 Νοεμβρίου 2018 και περιλάμβανε ομιλίες, συζητήσεις, προβολή ταινίας κ.ά. Στις εκδηλώσεις συμμετείχαν τα μέλη της Λέσχης Ανδρέας Αποστολίδης, Παναγιώτης Γιαννουλέας, Σέργιος Γκάκας, Άννα Δάρδα-Ιορδανίδου, Γιάννης Πανούσης, Μάιρα Παπαθανασοπούλου, Γιάννης Ράγκος, Δημήτρης Σίμος και Φίλιππος Φιλίππου. Η διοργάνωση αυτή οδήγησε στην έκδοση του συλλογικού τόμου «Μάνη νουάρ», ο οποίος με τη σειρά του στάθηκε η αφορμή για άλλη μια τριήμερη διοργάνωση στην περιοχή της Δυτικής Μάνης (Οκτώβριος 2024), όπου ο δήμος και η ΕΛΣΑΛ παρουσίασαν τον συλλογικό τόμο. Για το βιβλίο μίλησαν ο Παναγιώτης Γιαννουλέας και ο Αντώνης Γκόλτσος. Συντόνισε ο Πάνος Σόμπολος. Για τα διηγήματά τους μίλησαν και οι συγγραφείς που βρέθηκαν για την παρουσίαση στη Στούπα: Έρικα Αθανασίου, Γεωργία Παπαλυμπέρη, Βασίλης Δανέλης, Γιάννης Ράγκος και ο Φίλιππος Φιλίππου.

Από την παρουσίαση του συλλογικού τόμου «Μάνη νουάρ» στην Στούπα στις 19 Οκτωβρίου 2024.
Στο πάνελ (από αρισατερά) ο εμπνευστής του τόμου, Παναγιώτης Γιαννουλέας,
ο δημοσιογράφος. Πάνος Σόμπολος, και ο επιμελητής του τόμου, Αντώνης Γκόλτσος.

• Ήταν συνδιοργανώτρια του «Μήνα Αστυνομικής Λογοτεχνίας», που οργάνωσαν τα βιβλιοπωλεία Public τον Νοέμβριο του 2019 στην Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη, τις Σέρρες και τον Βόλο, μαζί με το ηλεκτρονικό περιοδικό για το βιβλίο «Ο Αναγνώστης» και το περιοδικό θεωρίας για την αστυνομική λογοτεχνία «πολάρ». Οι εκδηλώσεις αυτές ολοκληρώθηκαν στις 19 Νοεμβρίου με πάρτι στο καφέ του Public Συντάγματος, στη διάρκεια του οποίου 57 αστυνομικοί συγγραφείς διάβασαν στο κοινό από ένα πρωτότυπο διήγημα μόλις 100 λέξεων (microstory), γραμμένο ειδικά για την περίσταση αυτή. Η επιτυχία της εκδήλωσης στάθηκε αφορμή για την επανάληψή της τον Νοέμβριο του 2024. Έτσι η ΕΛΣΑΛ, σε συνεργασία με το περιοδικό Αναγνώστης, κάλεσαν 60 συγγραφείς, μέλη της Λέσχης και άλλους, να γράψουν ένα μικροδιήγημα 124 λέξεων, τα οποία παρουσιάστηκαν και διαβάστηκαν από τους συγγραφείς στον πολυχώρο «Σπούτνικ». Η εκδήλωση ήταν αφιερωμένη στον Σέργιο Γκάκα, ο οποίος είχε φύγει από τη ζωή λίγες εβδομάδες νωρίτερα.  

Στιγμιότυπο από την εκδήλωση «Crime in a Flash  - Μυστήριο σε 124 λέξεις»,
που πραγματοποιήθηκε στον πολυχώρο Sputnik (Αθήνα) στις 5 Νοεμβρίου 2024. 

• Ήταν προσκεκλημένη του Κέντρου Αστεακής Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, το οποίο σε συνεργασία με το Εργαστήριο Επιστήμης Δεδομένων του Πανεπιστημίου Πατρών, διοργάνωσε Κύκλο Σεμιναρίων με θεματική «Έγκλημα και Κινηματογράφος» και τίτλο «Παράγοντες Εγκληματογένεσης» κατά το χειμερινό εξάμηνο του ακαδημαϊκού έτους 2021-2022. Στο πλαίσιο των σεμιναρίων από την ΕΛΣΑΛ μίλησαν οι Κώστας Καλφόπουλος («Η Αθήνα στο έργο του Γιάννη Μαρή και του Πέτρου Μάρκαρη»), η Βίκυ Χασάνδρα («Τραύμα-Παιδική Ηλικία. Η λειτουργία της Μνήμης ως αφηγηματικός άξονας στο Ψυχολογικό Θρίλερ»), ο Τεύκρος Μιχαηλίδης («Η Αυτοδικία ως θεματικός Κύκλος για την Μυθοπλασία της Παραβατικότητας»), η Νίνα Κουλετάκη («Η εγκληματούσα γυναίκα από την Αρχαιότητα έως τις μέρες μας»), καθώς και οι Γιάννης Ράγκος και Γιάννης Πανούσης («Αναπαραστάσεις του Εγκλήματος στη Τέχνη»). Η συνεργασία με το Κέντρο Αστεακής Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου συνεχίστηκε και το επόμενο ακαδημαϊκό έτος, όπου η ΕΛΣΑΛ πραγματοποίησε τις ακόλουθες παρουσιάσεις: «Στερεοτυπικές απεικονίσεις στην Αστυνομική λογοτεχνία και φιλμογραφία», (Ανδρέας Αποστολίδης), «Η απονομή δικαιοσύνης στο νέο-νουάρ» (Βαγγέλης Μπέκας) και «Ανατομία ενός εγκλήματος: Οι true crime εκπομπές/σειρές στην τηλεόραση - Η ελληνική περίπτωση» (Γιάννης Ράγκος).

• Τον Ιανουάριο του 2023 πραγματοποιήθηκαν προβολές του ντοκιμαντέρ για την άγνωστη ζωή της συγγραφέως αστυνομικής λογοτεχνίας Patricia Highsmith, «Loving Highsmith», υπό την αιγίδα της ΕΛΣΑΛ, αλλά και του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, των Εκδόσεων ΑΓΡΑ, του περιοδικού «πολάρ» και της Πρεσβείας της Ελβετίας.

• Υπό την αιγίδα της ΕΛΣΑΛ, πραγματοποιήθηκε για τρεις συνεχόμενες χρονιές στα Ιωάννινα το Φεστιβάλ Αστυνομικού Μυθιστορήματος «Crime Fiction Stories». Την πρώτη χρονιά η ΕΛΣΑΛ συμμετείχε σε δύο εκδηλώσεις: Προβολή του ντοκιμαντέρ του Α. Αποστολίδη «Latin noir» και συζήτηση για «Το ελληνικό νουάρ από την δεκαετία του ’50 ως σήμερα», με τη συμμετοχή των Λάμπρου Φλιτούρη, Βασίλη Δανέλλη, Ανδρέα Αποστολίδη και Γιάννη Παπαδημητρίου και συζήτηση για τα κόμικς και το αστυνομικό μυθιστόρημα, με αφορμή την παρουσίαση του graphic novel «Ληστές» και τη συμμετοχή των Φ. Καραμήτσου, Γ. Ράγκου, Γ. Γούση και Β. Τζούκα. Στο πλαίσιο του ίδιου φεστιβάλ παρουσιάστηκε και το βιβλίο του Βαγγέλη Γιαννίση «Ίνκουμπους» με ομιλίες των Χ. Δερμεντζόπουλου, Ν. Φιλιππαίου και Λ. Φλιτούρη. Στο 2ο Φεστιβάλ Αστυνομικού Μυθιστορήματος «Crime Fiction Stories» οι Βασίλης Δανέλλης και Γιάννης Ράγκος συμμετείχαν σε συζήτηση για το βαλκανικό αστυνομικό μυθιστόρημα με αφορμή τον συλλογικό τόμο «BalkaNoir» που έχουν επιμεληθεί, ενώ το 2024 ο Αντώνης Γκόλτσος συμμετείχε σε συζήτηση με θέμα «Γιατί το αστυνομικό μυθιστόρημα έχει τόσο μεγάλη άνθιση;» και ο Βασίλης Δανέλλης μίλησε για το έργο του αλλά και την τουρκική αστυνομική λογοτεχνία.

• Σε συνεργασία με το φεστιβάλ αστυνομικής λογοτεχνίας Agatha καθώς και τις εκδόσεις Κύφαντα διενεργήθηκε το 2024 διαγωνισμός αστυνομικού διηγήματος πρωτοεμφανιζόμενων συγγραφέων. Πάνω από 50 συγγραφείς έστειλαν το διήγημά τους. Τα καλύτερα 20 επιλέχθηκαν από την επιτροπή που αποτελείτο από τα μέλη της ΕΛΣΑΛ Αντυ Βρόσγο, Νίνα Κουλετάκη και Άγγελο Χαριάτη, την Ιωάννα Πετρίδου από το Agatha και τον Γιάννη Χουτόπουλο από τα Κύφαντα.

Οι εκδόσεις της ΕΛΣΑΛ

Στη διάρκεια αυτών των ετών, η ΕΛΣΑΛ προχώρησε, επίσης, τόσο στην έκδοση τεσσάρων συλλογικών τόμων με πρωτότυπα αστυνομικά διηγήματα μελών της όσο και στη δημιουργία μιας σειράς νουάρ ιστοριών κόμικ σε σενάρια μελών της, που όλα βρήκαν θετική ανταπόκριση από το αναγνωστικό κοινό και την κριτική. Συγκεκριμένα:

• το 2011 εκδόθηκε η «Είσοδος Κινδύνου» από τις Εκδόσεις Μεταίχμιο (σε επιμέλεια Αντώνη Γκόλτσου),

• το 2012 «Η επιστροφή του αστυνόμου Μπέκα – Ο ήρωας του Γιάννη Μαρή σε νέες περιπέτειες» από τις Εκδόσεις Καστανώτη (σε επιμέλεια Αθηνάς Κακούρη και Κώστα Καλφόπουλου), και

• το 2014 «Ο τόπος πρόδωσε τον ένοχο» από τις Εκδόσεις Τόπος (σε επιμέλεια Νεοκλή Γαλανόπουλου). και

• το 2022 «Μάνη νουάρ» από τις εκδόσεις Δρόμων (σε επιμέλεια του τόμου από τον Παναγιώτη Γιαννουλέα και επιμέλεια των διηγημάτων από τον Αντώνη Γκόλτσο).

Στους τέσσερις αυτούς τόμους έλαβαν μέρος 29 μέλη της Λέσχης (ορισμένα με διπλή, τριπλή  ή και τετραπλή συμμετοχή), δημοσιεύοντας συνολικά 57 διηγήματα.[8]

• Επίσης, από τον Δεκέμβριο του 2017 έως τον Σεπτέμβριο του 2018, σε συνεργασία με τις Εκδόσεις Polaris, δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό κόμικ «Μπλε Κομήτης» τέσσερις 11σέλιδες νουάρ ιστορίες κόμικ σε σενάριο των Αντώνη Γκόλτσου, Βασίλη Δανέλλη, Αναστασίας Μπαξεβάνη και Βαγγέλη Μπέκα και σχέδιο διαφορετικών εικονογράφων.[9]

Το site elsal.gr

Μία ακόμα σημαντική πρωτοβουλία που ανέλαβε η ΕΛΣΑΛ αμέσως μετά τη σύστασή της, ήταν η δημιουργία αρχικά ενός blog (crimefictionclubgr.wordpress.com) και από τις αρχές του 2016 του site elsal.gr. Σε αυτό οι ενδιαφερόμενοι μπορούν να βρουν το σύνολο της ελληνικής  βιβλιοπαραγωγής (μυθιστορήματα, συλλογές, μελέτες, αφιερώματα κ.λπ.) από το 1928 έως το 2011 (ομάδα μελών της ΕΛΣΑΛ καταγράφει τη βιβλιογραφία των επόμενων ετών, που θα αναρτηθεί σύντομα), επικαιρότητα από την ελληνική και διεθνή αστυνομική λογοτεχνία, βιβλιοκριτικές, αδημοσίευτα αστυνομικά διηγήματα, video και άλλο υλικό από εκδηλώσεις, σύντομες επιστημονικές μελέτες, θεωρητικά κείμενα κ.ά.

Θα πρέπει να επισημανθεί ότι τα περισσότερα από αυτά τα κείμενα είναι πρωτότυπα και τα υπογράφουν σημαντικοί συγγραφείς του είδους (μέλη και μη της ΕΛΣΑΛ), πανεπιστημιακοί, ειδικοί εμπειρογνώμονες, μελετητές κ.ά., ενώ πολύ συχνά χρησιμοποιούνται και ως υλικό τεκμηρίωσης σε ακαδημαϊκές εργασίες ή ειδικές εκδόσεις σχετικές με το είδος.  

Podcast και social media

Την τελευταία πενταετία, λόγω των αναγκών αλλά και των ευκαιριών που δημιουργήθηκαν την περίοδο πανδημίας, η ΕΛΣΑΛ ανέπτυξε περισσότερο τα κοινωνικά της δίκτυα και προσπάθησε να απευθυνθεί στο κοινό με νέους τρόπους. Έτσι:

• Έγινε μια σειρά podcast με τρεις θεματικές: 1. Παρουσίαση των καινούριων εκδόσεων των μελών, 2. Συζητήσεις με καλεσμένους γύρω από κάποια συγκεκριμένη θεματική σχετικά με την αστυνομική λογοτεχνία και 3. Συζητήσεις με καλεσμένους για θεωρητικά θέματα για το είδος και τα υποείδη της αστυνομικής λογοτεχνίας. Στο πλαίσιο αυτό, εκτός από συγγραφείς της ΕΛΣΑΛ, συζητήσεις έγιναν και με βιβλιοκριτικούς, λέσχες ανάγνωσης και άλλους παράγοντες του βιβλίου. Τα podcast είναι διαθέσιμα στην ιστοσελίδα της Λέσχης, στο κανάλι της στο YouTube, καθώς και στις εφαρμογές Soundcloud και Spotify.

• Δημιουργήθηκε το κανάλι της Λέσχης στο YouTube, με σκοπό να συγκεντρώνει τα βίντεο των εκδηλώσεων της ΕΛΣΑΛ, παρουσιάσεις συλλογικών τόμων της ΕΛΣΑΛ, βιβλιοπαρουσιάσεις μελών, τα podcast της ΕΛΣΑΛ και εκδηλώσεις-συζητήσεις για την Αστυνομική Λογοτεχνία. Αυτή τη στιγμή στο κανάλι έχουν ανέβει 121 βίντεο.  

• Δημιουργήθηκε μια σειρά ακουστικών αρχείων με διηγήματα των μελών της ΕΛΣΑΛ σε αφήγηση της Τζόαν Ζαχαριάδου, τα οποία φιλοξενούνται στην ιστοσελίδα και τους λογαριασμούς της Λέσχης (YouTube, Spotify, Soundcloud), εκεί όπου φιλοξενούνται και τα πρωτότυπα αστυνομικά διηγήματα, γραμμένα από σύγχρονους Έλληνες συγγραφείς, που μεταδόθηκαν από την ομώνυμη εκπομπή ραδιοφωνικού θεάτρου του "902 Αριστερά στα FM" σε τρεις κύκλους (φθινόπωρο του 2008 - άνοιξη του 2010), σε επιμέλεια της Τιτίνας Δανέλλη, ραδιοσκηνοθεσία και επιμέλεια παραγωγής της Αντέλας Μέρμηγκα, ηχοληψία του Κυριάκου Σιβατζή και αφήγηση του Δημήτρη Πουλικάκου.

• Ειδικές στήλες δημιουργήθηκαν για το Facebook, «Μικρές ιστορίες για συγγραφείς και βιβλία» (Α. Αποστολίδης), «Χάρτες αστυνομικής λογοτεχνίας» (κείμενα και επιμέλεια Ε. Αθανασίου), «Από το χαρτί στην οθόνη» (Κ. Φασουλόπουλος), ενώ η Λέσχη απέκτησε και λογαριασμό στο Instagram.

Η εσωτερική λειτουργία της Λέσχης…

Η ΕΛΣΑΛ πραγματοποιεί τακτικά εσωτερικές συναντήσεις των μελών της καθώς και δύο ολομέλειες κάθε χρόνο, με σκοπό την ανταλλαγή απόψεων και προτάσεων για τον προγραμματισμό της δραστηριότητάς της, ενώ εγγράφει νέα μέλη στις αρχές κάθε δεύτερου έτους. Ακόμα, εκλέγει γραμματεία με τριετή (παλιότερα διετή) θητεία, για τον συντονισμό της εσωτερικής λειτουργίας και των δράσεών της.

Από το 2010, οι γραμματείες της ΕΛΣΑΛ είχαν την ακόλουθη σύνθεση:

• 2010-2013: Ανδρέας Αποστολίδης (πρόεδρος), Νίνα Κουλετάκη (γραμματέας), Νεοκλής Γαλανόπουλος (ταμίας), Τιτίνα Δανέλλη και Φίλιππος Φιλίππου (μέλη).

• 2013-2015: Τιτίνα Δανέλλη (πρόεδρος), Γιάννης Ράγκος (γραμματέας), Νεοκλής Γαλανόπουλος (ταμίας), Ανδρέας Αποστολίδης και Φίλιππος Φιλίππου (μέλη).

• 2015-2017: Γιάννης Ράγκος (πρόεδρος), Κωνσταντίνα Μόσχου (γραμματέας), Νεοκλής Γαλανόπουλος (ταμίας), Ανδρέας Αποστολίδης, Φίλιππος Φιλίππου και Άννα Δάρδα-Ιορδανίδου (μέλη).

• 2017-2019: Σέργιος Γκάκας (πρόεδρος), Βασίλης Δανέλλης και Κώστας Καλφόπουλος (γραμματείς), Βάσω Παπαδοπούλου (ταμίας), Άννα Δάρδα-Ιορδανίδου (μέλος).

• 2019-2021: Νεοκλής Γαλανόπουλος (πρόεδρος), Βίκυ Χασάνδρα (γραμματέας), Γιάννης Ράγκος (ταμίας), Σέργιος Γκάκας και Φίλιππος Φιλίππου (μέλη).

• 2021-2023: Βασίλης Δανέλλης (πρόεδρος), Νίνα Κουλετάκη (γραμματέας) Γιάννης Ράγκος (ταμίας), Ανδρέας Αποστολίδης και Φίλιππος Φιλίππου (μέλη).

• 2023-σήμερα: Σέργιος Γκάκας (πρόεδρος), Γιάννης Μόσχος και Άντυ Βρόσγος (γραμματείς), Έρικα Αθανασίου (ταμίας), Φίλιππος Φιλίππου (μέλος). 

Τον Σεπτέμβριο του 2024, όταν «έφυγε» ο Σέργιος Γκάκας, ο μόνος που διετέλεσε δύο φορές πρόεδρος της ΕΛΣΑΛ μέχρι σήμερα, χρέη προέδρου ανέλαβε ο Γιάννης Μόσχος.

Από την πρώτη συνεδρίαση της γραμματείας της ΕΛΣΑΛ, που εξελέγη το 2023.
Από αριστερά, η Έρικα Αθανασίου, ο Άγγελος Χαριάτης, ο Γιάννης Μόσχος, ο Άντυ Βρόσγος,
η Άννα Δάρδα-Ιορδανίδου και ο Σέργιος Γκάκας, που "έφυγε" τον Σεπτέμβριο του 2024. 

Θα πρέπει να υπογραμμιστεί ότι, από την αρχή και με τη σύμφωνη γνώμη όλων των μελών της, η Αθηνά Κακούρη (ιδρυτικό μέλος) ανακηρύχθηκε ως επίτιμη πρόεδρος της ΕΛΣΑΛ.

Τα μέλη της ΕΛΣΑΛ συναντιούνται τακτικά για κρασί, μεζέ και... μπίρι-μπίρι.
Το στιγμιότυπο από συνάντησή τους σε καφενείο-ουζερί του Θησείου (Αθήνα) στις 20 Μαρτίου 2025. 

…και οι απώλειες

Στη διάρκεια των δεκαπέντε χρόνων, η ΕΛΣΑΛ θρήνησε την απώλεια εννέα εκλεκτών, δραστήριων και ιδιαίτερα προσφιλών μελών της. Πρόκειται για τους συναδέλφους:

• Σεραφείμ Βάγια (1937-2014),
• Δημήτρη Καπετανάκη (1953-2017),
• Κρίτωνα Σαλπιγκτή (1947-2018),
• Αργύρη Κάλμπαρη (1931-2018),
• Τιτίνα Δανέλλη (1943-2021),
• Κυριακή Γεροζήση (1946-2023),
• Κώστα Καλφόπουλο (1956-2023),
• Σέργιο Γκάκα (1957-2024) και
• Νίνα Κουλετάκη (1960-2025).

Η Λέσχη τους θυμάται πάντα με αγάπη και σεβασμό.[10]

Στη δεύτερη δεκαετία

Σήμερα, η ΕΛΣΑΛ αριθμεί 52 μέλη από πολλές περιοχές της Ελλάδας και το εξωτερικό (Τουρκία, ΗΠΑ, Μεγάλη Βρετανία), που ηλικιακά αλλά και συγγραφικά καλύπτουν εύρος τριών γενεών.[11] Έτσι, όπως έχει γράψει χαρακτηριστικά ο Φίλιππος Φιλίππου, περιλαμβάνει πλέον όχι μόνο «τα παιδιά του Γιάννη Μαρή», αλλά και τα… «εγγόνια» του.

Αναμφισβήτητα, στα πρώτα δεκαπέντε χρόνια της ύπαρξής της και με τη συστηματική, τεκμηριωμένη και ποικιλόμορφη παρουσίαση και προβολή της αστυνομικής λογοτεχνίας, η Λέσχη διαδραμάτισε καίριο ρόλο στην εξωστρέφεια του είδους, στη βαθύτερη κατανόηση των ιστορικών, τυπολογικών και αισθητικών χαρακτηριστικών του και στην έξαρση της δημοφιλίας του στη χώρα μας, κάτι που ασφαλώς ευνοήθηκε και από τις εξελίξεις στην παγκόσμια εκδοτική παραγωγή.

Πλέον οφείλει να επανεξετάσει τις προτεραιότητές της και να αναστοχαστεί τον ρόλο της, σε μία εποχή κατά την οποία το «αστυνομικό» έχει μεν κατακτήσει την πλήρη αποδοχή όλων των εμπλεκομένων (συγγραφέων, αναγνωστών, εκδοτών, κριτικών κ.λπ.), αλλά αναζητά εκ νέου τη λογοτεχνική του ταυτότητα, σε συνθήκες πληθωριστικής ανάπτυξής του με ασαφή προσανατολισμό.
_____________________

ΣΗΜΕΙΩΣΕΙΣ

[1] Το ιδρυτικό καταστατικό της «αστικής εταιρείας μη κερδοσκοπικής» με την επωνυμία «Ελληνική Λέσχη Συγγραφέων Αστυνομικής Λογοτεχνίας» υπέγραψαν οι συγγραφείς (με τη σειρά αναφοράς τους στο καταστατικό) Ανδρέας Αποστολίδης, Τεύκρος Μιχαηλίδης, Φίλιππος Φιλίππου, Τιτίνα Δανέλλη, Χρύσα Σπυροπούλου, Αντώνης Γκόλτσος, Αθηνά Κακούρη, Γιάννης Ράγκος, Δημήτρης Μαμαλούκας, Ανδρέας Μιχαηλίδης, Μανώλης Πιμπλής, Αθηνά Μπασιούκα, Βασίλης Δανέλλης, Μάιρα Παπαθανασοπούλου, Ντορίνα Παπαλιού, Κώστας Καλφόπουλος, Αργύρης Παυλιώτης, Κρίτων Σαλπιγκτής, Σέργιος Γκάκας, Νίνα Κουλετάκη, Απόστολος Λυκεσάς, Γιάννης Πανούσης, Φώντας Λάδης, Νεοκλής Γαλανόπουλος και Πέτρος Μαρτινίδης.

[2] Αναλυτικότερα στοιχεία σχετικά με τη δημιουργία της ΕΛΣΑΛ, βλ. εδώ.

[3] Τα πρακτικά του επιστημονικού συμποσίου κυκλοφορούν σε ειδική έκδοση από τη Σχολή Μωραΐτη. Περισσότερες πληροφορίες, εδώ.

[4] Περισσότερες πληροφορίες για τις εκδηλώσεις αυτές, εδώ.

[5] Αναλυτικότερα στοιχεία για το συνέδριο αυτό, μπορείτε να δείτε εδώ.

[6] Περισσότερες πληροφορίες για τις επετειακές εκδηλώσεις της ΕΛΣΑΛ, μπορείτε να βρείτε εδώ.

[7] Αναλυτικά στοιχεία και φωτογραφικό υλικό από τη συμμετοχή της ΕΛΣΑΛ στη 16η ΔΕΒΘ, μπορείτε να βρείτε εδώ και εδώ.

[8] Για αυτούς τους συλλογικούς τόμους, βλ. περισσότερα εδώ.

[9] Για τις νουάρ ιστορίες κόμικ, βλ. περισσότερα εδώ.

[10] Αναλυτικότερα στοιχεία για τα αποβιώσαντα μέλη της ΕΛΣΑΛ, μπορείτε να βρείτε εδώ.

[11] Δείτε τον πλήρη κατάλογο με τα μέλη της ΕΛΣΑΛ και τα βιογραφικά τους, εδώ.

 * Το κείμενο έγραψε ο Βασίλης Δανέλλης.
Πληροφορίες αντλήθηκαν από τα κείμενα της Νίνας Κουλετάκη «Ένας χρόνος ΕΛΣΑΛ!»
(crimefictionclubgr.wordpress.com, 2.2.2011), του Φίλιππου Φιλίππου «Η 5η επέτειος ίδρυσης της ΕΛΣΑΛ»
(diastixo.gr, 5.4.2015 και crimefictionclubgr.wordpress.com, 9.4.2015)
και του Γιάννη Ράγκου «ΕΛΣΑΛ: Έγινε κιόλας 10 ετών», (elsal.gr, 10 Απριλίου 2020).