Ένα «κλειδωμένο δωμάτιο» 2,5 χιλιετίες πριν
του Άντυ Βρόσγου 
Τα μυθιστορήματα «κλειδωμένου δωματίου» ασκούσαν πάντα μια ιδιαίτερη γοητεία στους αναγνώστες του crime fiction. Και αυτό συνέβαινε γιατί στις υποθέσεις αυτές η πρόκληση είναι διπλή καθώς εκτός της προσπάθειας ανακάλυψης του αγνώστου Χ, του ενόχου, θα πρέπει να εξιχνιαστεί και ο τρόπος της διάπραξης ενός φαινομενικά αδύνατου εγκλήματος.
Το «Οι φόνοι της οδού Μοργκ» του αξεπέραστου Πόε, το 1841, στο οποίο μας συστήνει τον Αύγουστο Ντυπέν θεωρείται το πρώτο έργο αυτής της κατηγορίας και η επίδραση του στην αμερικανική λογοτεχνία υπήρξε τεράστια.
Είναι όμως έτσι τα πράγματα;
Ας πάμε λίγο πίσω. Όχι πολύ. Δυόμισι χιλιετίες πριν, στο 430 π.Χ. Εκεί, στις Ιστορίες του και πιο συγκεκριμένα στο βιβλίο του Ευτέρπη, όπου ο Ηρόδοτος μας διηγείται ένα παραμύθι.
Είναι η ιστορία του Ραμψίνιτου, μεγάλου Φαραώ της Αιγύπτου, για τον οποίο ο Ηρόδοτος αναφέρει ότι κατείχε τον μεγαλύτερο πλούτο από οποιονδήποτε βασιλιά πριν ή μετά από αυτόν. Ο Ραμψίνιτος, επιθυμώντας να διασφαλίσει όλον αυτόν τον πλούτο παρήγγειλε σε έναν τεχνίτη να του φτιάξει έναν χώρο που να μην μπορεί να παραβιαστεί, στην άκρη του παλατιού του, έτσι ώστε να αποθηκεύσει τα χρήματά του. Ο χώρος αυτός είχε μία μόνο είσοδο η οποία φυλασσόταν.
Ένα πρωί που ο Βασιλιάς Ραμψίνιτος μπήκε στο θησαυροφυλάκιο του, διαπίστωσε με μεγάλη έκπληξη και εμφανή αμηχανία ότι ένα μεγάλο μέρος των χρημάτων του είχε κάνει φτερά, αλλά ούτε οι φρουροί είχαν αντιληφθεί κάτι ούτε υπήρχαν ίχνη παραβίασης της εισόδου. Αυτό το μοτίβο επαναλήφθηκε μέχρι που ο βασιλιάς, μετά την τρίτη ληστεία, αποφάσισε να τοποθετήσει μια παγίδα μέσα στο δωμάτιο για να πιάσει τον κλέφτη.
Όταν το επόμενο πρωί επισκέφτηκε ξανά το θησαυροφυλάκιο, ο Ραμψίνιτος βρήκε ένα ακέφαλο πτώμα πιασμένο στην παγίδα αλλά το κεφάλι δεν βρισκόταν πουθενά, ενώ η πόρτα παρέμενε σφραγισμένη και οι φύλακες δήλωναν άγνοια.
Δεν είναι απίθανη ιστορία;
Η λύση
Ο τεχνίτης της αφήγησης μισούσε κρυφά τον βασιλιά από πολύ παλιά. Χωρίς λοιπόν να το γνωρίζει ο Ραμψίνιτος, χτίζοντας το θησαυροφυλάκιο, τοποθέτησε μία από τις πέτρες με τέτοιον τρόπο ώστε να μπορεί να αποσπαστεί σε μεταγενέστερο χρόνο.
Όταν ο οικοδόμος πλησίαζε στο τέλος της ζωής του, κάλεσε τους δύο γιους του και τους αποκάλυψε το μυστικό. Πλέον, θα μπορούσαν να ζήσουν μέσα στα πλούτη για το υπόλοιπο της ζωής τους. Μετά τον θάνατο του, οι δύο γιοι του δεν καθυστέρησαν καθόλου. Πήγαν στο παλάτι τη νύχτα, βρήκαν την πέτρα, την αφαίρεσαν, και μπήκαν στην αίθουσα αφαιρώντας μεγάλη ποσότητα πλούτου. Μην γνωρίζοντας για την παγίδα συνέχισαν να απαλλοτριώνουν την βασιλική περιουσία, μέχρι που την τέταρτη φορά, ο πρώτος αδελφός πιάστηκε στην παγίδα από την οποία ήταν αδύνατον να διαφύγει. Η παγίδα ήταν αμετακίνητη. Συνειδητοποιώντας το αδιέξοδο που βρισκόταν και γνωρίζοντας ότι η ποινή για την κλοπή ήταν θάνατος, κάλεσε τον δεύτερο αδερφό του και του είπε να μπει γρήγορα μέσα και να του κόψει το κεφάλι, έτσι ώστε κανείς να μην συνδέσει την κλοπή με την οικογένειά τους. Ο δεύτερος αδερφός το θεώρησε καλή ιδέα, έκανε όπως του είπε ο πρώτος, και άφησε τον θάλαμο αντικαθιστώντας την πέτρα προσεκτικά, παίρνοντας μαζί του το κεφάλι του αδερφού του.
Η ιστορία έχει αρκετό δρόμο μέχρι το τέλος της, όπου ο αδερφός θα παντρευτεί τελικά την κόρη του βασιλιά που αναγνωρίζει έναν ιδιαίτερα ευφυή άνθρωπο στο πρόσωπο του κλέφτη.
Ο πατέρας της Ιστορίας αλλά και μεγάλος παραμυθάς Ηρόδοτος ήταν λοιπόν αυτός που μας έδωσε την πρώτη ιστορία «κλειδωμένου δωματίου». Ο Πόε, Ο Λερού, ο Ντόιλ, η Κρίστι, ο Κουήν και ο Ντίκσον Καρ, ευτυχώς για εμάς, συνέχισαν αυτόν τον δρόμο. Και ακόμα ευτυχέστερα που υπήρξαν άξιοι συνεχιστές τους έως και σήμερα.
Και μπορεί να ισχυριστεί κανείς ότι αυτά τα βιβλία δεν χαρακτηρίζονται από ιλιγγιώδη ρυθμό και ατελείωτη δράση, καθώς όπως και τα παζλ χρειάζονται υπομονή και συγκέντρωση, όμως το mind game που αναπτύσσεται μεταξύ αναγνώστη και αφηγητή έχει μια γοητεία που όμοια της δύσκολα συναντάς.
Σημείωση: Στις φωτό, τα δικά μου αγαπημένα μυθιστορήματα «κλειδωμένου δωματίου».
* Δημοσιεύτηκε στο site Fractal, στις 26 Μαΐου 2021.