Η εσχάτη των ποινών
To πλέον κακόφημο Μουντιάλ ήταν αυτό του 1978 στην Αργεντινή κι εκεί διαδραματίζει ο Σαντιάγκο Ρονκαλιόλο το μυθιστόρημά του «Η εσχάτη των ποινών» («La pena maxima», 2014) με τον Περουβιανό βοηθό εισαγγελέα Φέλιξ Τσακαλτάνα.
«Η Εσχάτη των ποινών», μας εξηγεί ο Ρονκαλιόλο, «διαδραματίζεται στη διάρκεια του Παγκοσμίου Κυπέλου της Αργεντινής το 1978. Διοργανώθηκε έτσι από τη δικτατορία Βιντέλα για να πουλήσει στον κόσμο μια εικόνα υγιούς ανταγωνισμού και φιλίας μεταξύ των χωρών, ενώ δύο χιλιόμετρα από το γήπεδο του τελικού βρισκόταν το κέντρο των ανακρίσεων και βασανιστηρίων. Είναι η εποχή που οι αντίπαλοι του καθεστώτος εξαφανίζονταν μαζικά και τα πτώματά τους πετιόντουσαν από στρατιωτικά αεροπλάνα και ελικόπτερα στον ωκεανό.
»Όσο προχωρούσαν οι αγώνες, πολλοί από τους καταδιωκόμενους, τους αντάρτες ή τους απλούς δημοσιογράφους, άδραξαν την ευκαιρία της διεθνούς δημοσιότητας που απολάμβανε η Αργεντινή για να καταγγείλουν τα εγκλήματα του καθεστώτος. Οι στρατιωτικοί του Μπουένος Άιρες συνεργάστηκαν τότε με όλες τις δικτατορίες της ηπείρου σε ένα κοινό σχέδιο απαγωγής και εξόντωσης των αντιπάλων τους που ονομάστηκε Επιχείρηση Κόνδωρ».
«Γι αυτό υπήρχαν Αργεντινοί πράκτορες που δρούσαν στη Λίμα;» αναρωτήθηκε ο Τσακαλτάνα. «Γι’ αυτό έστελναν Περουβιανούς κρατούμενους στην Αργεντινή;»
«Όλοι χρειαζόμαστε ηρεμία, Τσακατλάνα. Αυτοί έχουν το Μουντιάλ, εμείς τις εκλογές. Βοηθάμε ο ένας τον άλλο».
Κι αυτό είναι που ανακαλύπτει ο βοηθός εισαγγελέα Φέλιξ Τσακαλτάνα στην Εσχάτη των ποινών, ότι η δικτατορία του Περού και της Αργεντινής συνεργάζονται στενά. Οι ανώτεροί του τον στέλνουν στο Μπουένος Άιρες, όταν Περού και Αργεντινή ετοιμάζονται να παίξουν στα ημιτελικά. Η Αργεντινή για να προκριθεί πρέπει να κερδίσει το Περού με 4-0. Μοιάζει αδύνατον. Πριν τον αγώνα ο στρατηγός Βιντέλα και ο Χένρυ Κίσινγκερ, Υπουργός Εξωτερικών των ΗΠΑ, κατεβαίνουν στα αποδυτήρια για να χαιρετήσουν τους παίκτες του Περού. Η ώρα έναρξης του αγώνα αλλάζει, ώστε να είναι βέβαιο το σκορ που χρειάζεται η Αργεντινή για να προκριθεί, ανάλογα με το αποτέλεσμα των άλλων αναμετρήσεων. Η Αργεντινή κερδίζει 6-0. Ο κόσμος παραληρεί.
Είναι η στιγμή που ο Τσακαλτάνα επισκέπτεται την Escuela Superior de Mécanica de la Armada, το κέντρο των ανακρίσεων και βασανιστηρίων για να διεκπεραιώσει την αποστολή που του έχουν αναθέσει.
«Σε αυτά τα γραφεία μαζεύουμε πληροφορίες».
«Ποιες πληροφορίες;»
«Όλες».
Ο Τσακατλάνα νόμισε πως άκουσε ένα ουρλιαχτό που ερχόταν από το βάθος του διαδρόμου...