Αστυνομικά και ποδόσφαιρο

Σε αντίθεση με τα μυθιστορήματα και τα διηγήματα που αφορούν αστυνομικές ιστορίες με σκηνικό ή φόντο τον ιππόδρομο, τα οποία αφθονούν, τα αντίστοιχα του ποδοσφαίρου είναι λίγα. Τρία θα έλεγα είναι τα κλασικά: «The Arsenal Stadium Mystery» («Το μυστήριο στο γήπεδο της Άρσεναλ»), Leonard Gripple, 1939, «Cup Final Murder» («Φόνος στον τελικό του κυπέλου Αγγλίας»), Bernard Newman, 1950 και το «La pena maxima» («H εσχάτη των ποινών»), του Περουβιανού Σαντιάγο Ρονκαλιόλο, 2014.

Από εκεί και πέρα έχουμε έναν Μονταλμπάν «Ο σέντερ φορ δολοφονήθηκε το σούρουπο», 1988 (ποδόσφαιρο, θεμιτή και αθέμιτη οικοδομική δραστηριότητα στη Βαρκελώνη που ετοιμάζεται για τους Ολυμπιακούς Αγώνες) και τα τρία βιβλία του Φίλλιπ Κερρ, με τον Σκοτ Μάνσον βοηθό προπονητή της Λόντον Σίτυ: «Ξαφνικός θάνατος» (« January Window», 2014), «Το χέρι του θεού» και  «Το ψεύτικο εννιάρι» (2015).

Ο Μονταλμπάν έγραψε κι ένα βιβλίο δημοσιογραφικό «Ποδόσφαιρο, μια θρησκεία σε αναζήτηση θεού, μια θρησκεία σε χέρια πολυεθνικών», που περιλαμβάνει συλλογή από άρθρα του. Τα δημοσιογραφικά βιβλία στην Αγγλία γύρω από το ποδόσφαιρο είναι αναρίθμητα, σε αντίθεση με αυτά της μυθοπλασίας.          Περισσότερα στην Αγγλία είναι τα παιδικά αστυνομικά, όπως του Τομ Πάλμερ, τη δεκαετία του 2010, οι πέντε περιπέτειες του δεκατετράχρονου Ντάνυ Χαρτ (ποδοσφαιρικού ντετέκτιβ)  στη σειρά «Βρώμικο παιχνίδι» («Foul Play»).

Τα δύο πιο σημαντικά, κατά την αντίληψή μου, βιβλία που αναφέρονται σε πραγματικές αστυνομικές υποθέσεις είναι το «They Kidnapped Stanley Mathiews» («Απήγαγαν τον Στάνλεϋ Μάθιους»), μυθιστόρημα πάλι  του Λέοναρντ Γκριπλ, που το έγραψε μαζί με τον ίδιο τον Μάθιους το 1950 αναφερόμενος στο πραγματικό γεγονός της απαγωγής του. Και το «The Killing of Emiliano Sala: The Inside Story of a Tragic Transfer» («Ο θάνατος του Εμιλιάνο Σάλα: η υπόθεση μιας τραγικής μεταγραφής από τα μέσα») του Χάρρυ Χάρρις, 2020. Πρόκειται για ένα αεροπορικό ατύχημα, όταν ο ταλαντούχος Εμιλιάνο Σάλα πήγαινε στο Κάρντιφ μ’ ένα μικρό δικινητήριο που πετούσε χωρίς άδεια, για να ολοκληρωθεί η μεταγραφή του για είκοσι εκατομμύρια λίρες από την Νάντ στην Κάρντιφ Σίτυ, που κινδύνευε να υποβιβαστεί. Στο βιβλίο ερευνάται η γκρίζα ζώνη των ποδοσφαιρικών μεταγραφών, των μεσαζόντων και των ατζέντηδων, με οικονομικές συναλλαγές εκατομμυρίων που αγκαλιάζουν πλέον εκατοντάδες ομάδες στις πρώτες και δεύτερες κατηγορίες των πρωταθλημάτων στην Ευρώπη και τον κόσμο.

Συγκρίνοντας τα δύο βιβλία του 1950 και του 2020 βλέπει κανείς πώς έχει αλλάξει ο κόσμος του ποδοσφαίρου. Ο Στάλνεϋ Μάθιους (1915-2000) θωρείται ο σπουδαιότερος ποδοσφαιριστής «θρύλος» της Μεγάλης Βρετανίας. Παίκτης της Στόουκ Σίτυ, της Μπλάκπουλ και της Εθνικής Αγγλίας. Η μάξιμουμ διάκρισή του ήταν ότι κέρδισε με την Μπλάκπουλ τον τελικό του Κυπέλλου Αγγλίας το 1953 (Μπλάκπουλ-Μπόλτον: 4-3). Ο πρώτος ποδοσφαιριστής που χρίστηκε Σερ. Έπαιζε έξω δεξιά και διέθετε τρομερή ντρίπλα, όπως στη συνέχεια ο Βραζιλιάνος Μανέ Γκαρίντσα. Έπαιξε ποδόσφαιρο έως πενήντα ετών και δίδαξε το σπορ σε πολλές χώρες, όπως στην Γκάνα που φέτος, το 2022, συμμετέχει στο Μουντιάλ του Κατάρ.

Στα αξιοσημείωτα και αξιοπερίεργα βιβλία του είδους, είναι τα τρία αστυνομικά τα οποία έγραψε ο Στηβ Μπρους (πρώην παίκτης μεταξύ άλλων και της Μάντσεστερ Γιουνάιτεντ, ιδιαίτερα δημοφιλής), όταν ήταν προπονητής της Χάντερσφηλντ  το 1999 και το 2000:  «Striker!», «Sweeper!» και «Defender!» με ήρωα τον Στηβ Μπαρνς. Δεν κυκλοφορούνε πλέον, τα απέσυρε ο ίδιος λέγοντας πως είναι ανοησίες και ότι τα έγραψε, παρότι, δυστυχώς, στερείτο στοιχειώδους λογοτεχνικού ταλέντου. Είναι ημιαυτοβιογραφικά: ο Μπαρνς είναι προπονητής της φανταστικής Λέντερσφορντ Τάουν που προσπαθεί να ανέλθει στην πρώτη κατηγορία. Έχουν γίνει καλτ και κυκλοφορούν εκτός εμπορίου σε πολύ ψηλές τιμές.

«Κοίταξε γύρω του το γήπεδο και αναστέναξε. Το ποδόσφαιρο είναι ένα επάγγελμα σκληρό, όμως το πράσινο χορτάρι είναι η αληθινή περιοχή των ονείρων», έγραφε ο Στηβ Μπρους για τον Στηβ Μπαρνς, που εξιχνίαζε υποθέσεις δολοφονίας και τρομοκρατίας (κι εδώ είναι μάλλον που τα θαλάσσωσε ο Μπρους).