Παγκουρέλης Βάιος : «Ένα κρανίο για τον Γιόρικ», Νεφέλη 2006
►Βάιος Παγκουρέλης: «Ένα κρανίο για τον Γιόρικ», Νεφέλη 2006
Βιογραφικό Ο Βάιος Παγκουρέλης, (1946-1998) γεννήθηκε στην Αθήνα. Σπούδασε φυσική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Το 1972 άρχισε να δημοσιογραφεί (Βραδυνή, Το Βήμα), ενώ από το 1982 εργάστηκε ως υπεύθυνος του Τμήματος Λόγου και Θεατρικών Εκπομπών της ΕΡΑ. Το 1983 ανέλαβε την κριτική θεάτρου στην εφημερίδα "Ελεύθερος Τύπος".
Παράλληλα, συνεργάστηκε ως αρθρογράφος και κριτικός με διάφορα περιοδικά (Διαβάζω, Δρώμενα, Εκκύκλημα, Επίλογος κ.ά.). Δίδαξε δραματολογία στη Δραματική Σχολή του Πειραϊκού Συνδέσμου και στο Τμήμα Θεάτρου του Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Το 1994 ίδρυσε τη θεατρική ομάδα "Σμίλη". Από τις εκδόσεις "Εστία" έχει εκδοθεί το βιβλίο του "Υποβόλειο", δοκίμιο (1983). Το βιβλίο του "Λόγος Θεάματος, Κριτικές Θεάτρου (Τόμος Α΄ Αρχαίο Δράμα) κυκλοφόρησε το 2001.
Περίληψη βιβλίου Η πλοκή του µυθιστορήµατος του Β.Π. εκτυλίσσεται στο Λονδίνο, και πιο συγκεκριµένα στο Γκλόουµπ Θήατερ, το 1613. Ο αστυνοµικός γρίφος θα µπορούσε να συµπυκνωθεί στα εξής: τρεις θάνατοι µελών του θιάσου, µία συνωµοσία κατά του θρόνου, ένα χειρόγραφο χαµένου έργου του Σαίξπηρ, η µυστηριώδης µορφή ενός µπράβου του θεάτρου και, τέλος, η αινιγµατική συµπεριφορά του υποβολέα συνθέτουν τις ψηφίδες του αστυνοµικού αινίγµατος, το οποίο καλείται να λύσει ο Αλέξανδρος Μπούρχαµ, νεαρός επαρχιώτης που φθάνει στο Λονδίνο µε τη διακαή επιθυµία να παίξει στο θέατρο.
Το κείµενο του Β.Π. δεν χρησιµοποιεί ωστόσο την ιστορία ως σκηνικό για την ανέλιξη µιας περίτεχνης αστυνοµικής πλοκής. Ο Β.Π. είναι από τους πρώτους που καλλιεργούν στην ελληνική γλώσσα το είδος του αστυνοµικού-ιστορικού µυθιστορήµατος. Το Ένα κρανίο για τον Γιόρικ εντάσσεται στο ιστορικό µυθιστόρηµα για δύο λόγους: (α) αντλεί τη θεµατική του ύλη από τα ιστορικά γεγονότα, τις συγκρούσεις, την πολιτική και ιδεολογική ατµόσφαιρα της ιακωβιανής και ελισαβετιανής εποχής, αλλά και, πρωτίστως, από τον κόσµο του θεάτρου της συγκεκριµένης περιόδου, (β) στην πλοκή διαδραµατίζουν σηµαντικό ρόλο πλάι στα φανταστικά και υπαρκτά ιστορικά πρόσωπα τόσο από το χώρο του θεάτρου όσο και από το χώρο της πολιτικής.
Το βασικό ιστορικό γεγονός που αξιοποιείται στην πλοκή είναι η διάχυτη δυσαρέσκεια των ευγενών και των αστών απέναντι στην πολιτική του Ιακώβου Α΄ (1603-1625) και την ατµόσφαιρα διαφθοράς και παρακµής που επικρατούσε στην Αυλή. Η ταραγµένη πολιτική και ιδεολογική ατµόσφαιρα της εποχής αποτυπώνεται στο µυθιστόρηµα µε τη συµµετοχή µελών του θιάσου στις συνωµοσίες κατά του θρόνου, τα νήµατα των οποίων κινούν ιστορικά πρόσωπα που διαδραµατίζουν ρόλο στην αφήγηση (για περισσότερα στοιχεία βλ. το Σηµείωµα της Επιµελήτριας στο τέλος του κειµένου). Το κείµενο εντούτοις ανατρέχει συχνά και στη «χρυσή εποχή» της Ελισάβετ (1558-1603), διότι στις οξύτατες θρησκευτικές έριδες και τις εξεγέρσεις αυτής της περιόδου ανιχνεύονται οι µήτρες, οι σκοτεινές ρίζες του αστυνοµικού µύθου. Η βασική ωστόσο αρετή που χαρακτηρίζει το έργο ως ιστορικό µυθιστόρηµα οφείλεται στο γεγονός ότι τα ιστορικά γεγονότα περιγράφονται από την οπτική γωνία ανθρώπων που δεν παίζουν καθοριστικό ρόλο στη διαµόρφωσή τους, είναι δευτεραγωνιστές, πράγµα που έχει ως αποτέλεσµα η έµφαση να δίδεται στην αναβίωση της ατµόσφαιρας και του ιδεολογικού κλίµατος της εποχής.
∆εν υπάρχει αµφιβολία ότι το θέατρο είναι ο πραγµατικός πρωταγωνιστής του µυθιστορήµατος του Β.Π. Η καθηµερινότητα του θεάτρου αναπαριστάται µε πιστότητα και εξαιρετική ενάργεια. Παρακολουθούµε, π.χ., ολοζώντανες περιγραφές από τις πρόβες, τον θορυβώδη χείµαρρο των θεατών να κατακλύζει το θέατρο πριν από την έναρξη των παραστάσεων, τη µαγεία της σκηνής να απλώνεται στην πλατεία και τα θεωρεία κατά τη διάρκεια των παραστάσεων. Αποκτούµε, επίσης, καλή εικόνα για τη διαπλοκή των ηθοποιών µε τον κόσµο των ισχυρών, για τα αισθήµατα, ακόµα, µε τα οποία βίωναν την παρακµή του θεάτρου των ηµερών τους, αφού στη σκηνή ανακυκλώνονταν τα αριστουργήµατα του ελισαβετιανού θεάτρου. Βαρύνουσα σηµασία, τέλος, έχει το γεγονός ότι στον πυρήνα του αστυνοµικού αινίγµατος τοποθετείται η θρυλική σχέση Σαίξπηρ – Μάρλοου, ενώ το έργο του Σαίξπηρ παίζει καθοριστικό ρόλο στην ανέλιξη της πλοκής.
Εν κατακλείδι, αξίζει να επισηµανθούν τρία στοιχεία που καθιστούν το κείµενο του Β.Π. ξεχωριστό: οι υποβλητικές περιγραφές του σαιξπηρικού Λονδίνου, η άκρως ενδιαφέρουσα χρήση της γλώσσας, καθώς µέσα από τη µαιανδρική οργάνωση του λόγου και τη χρήση ιδεολογικά φορτισµένων λέξεων αναπαριστάται το ύφος του λόγου της εποχής, και το πανταχού παρόν χιούµορ του Β.Π., το οποίο εκφράζεται σε όλα τα επίπεδα και εισάγει µια νότα αποστασιοποίησης στον κατά τα άλλα πλήρως αληθοφανή κόσµο του µυθιστορήµατος.