Δύο ξεχωριστές ανθολογίες του 1993 του Μάικλ Ντίμπντιν και του Τζερόμ Τσάρυν
Ο Michael Dibdin (1947 – 2007) μετά από τέσσερα χρόνια καθηγητής στο Πανεπιστήμιο της Περούτζια, έγραψε έντεκα μυθιστορήματα με ήρωα τον αστυνομικό επιθεωρητή Aurelio Zen και σκηνικό την Ιταλία. Και το 1993 επιμελήθηκε The Picador book of Crime Writing.
Η ανθολογία του είναι ιδιαίτερη, δεν αφορά κυρίως διηγήματα, όπως συνηθίζεται, αλλά αποσπάσματα μυθιστορημάτων, δοκιμίων ή άρθρων με στόχο το «καλό» γράψιμο. Παρελαύνουν σχετικά αποσπάσματα από τον Τσέχοφ, τον Χένρυ Τζέημς, τον Ζολά, τον Φώκνερ, τον Χέμνγουεη κ.α., δείγματα από κλασικούς του Whodunit και του hardboiled, με νεότερα ονόματα από τη δεκαετία του 1980 (ανάμεσά τους οι Σουηδοί Μάι Χουέβαλ και Περ Βαλέ), όλα αυτά διανθισμένα με απόψεις του Έντμουντ Ουίλσον, το Ώντεν, του Μπρεχτ, του Τ.Σ. Έλιοτ, του Έκο κλπ.
Η σημασία της ανθολογίας είναι ότι προβλέπει σε μεγάλο βαθμό το μονοπάτι που θα ακολουθήσει το «ποιοτικό» αστυνομικό μυθιστόρημα στην αλλαγή του αιώνα.
Ο Ντίμπντιν γράφει στην εισαγωγή του: «Αν έχω κάποια προτίμηση αυτή αφορά όσους εργάζονται κόντρα στη φόρμα του αστυνομικού για να πετύχουν κάτι που δεν της ταιριάζει αυτονόητα. Αν μερικές επιλογές μου μοιάζουν εκκεντρικές, οφείλονται στην παραπάνω άποψη. Πιστεύω ότι τα καλύτερα αστυνομικά μυθιστορήματα είναι εκκεντρικά – αποτέλεσμα της δημιουργικής πάλης κατά της κεντρομόλου δύναμης του είδους[…] Το 1944 ο Ρέημοντ Τσάντλερ έγραφε ότι “το αστυνομικό μυθιστόρημα έχει εξερευνηθεί τόσο συστηματικά ώστε το πραγματικό πρόβλημα του συγγραφέα σήμερα είναι να αποφύγει να γράψει μια ιστορία μυστηρίου ενώ εμφανίζεται να το κάνει”. Αν αντί για “πρόβλημα” μιλήσουμε για “πρόκληση”, είναι πιο σωστό να αντικαταστήσουμε μια λίστα κανόνων, με την ποικιλία των ευκαιριών που προσφέρονται στους συγγραφείς για να διαφοροποιήσουν το σκηνικό, τα ενδιαφέροντα και τις προσεγγίσεις τους».
Την ίδια χρονιά εκδίδεται η ανθολογία «σαράντα δύο νέων και κλασικών διηγημάτων από τους καλύτερους αστυνομικούς συγγραφείς του κόσμου, με επιμέλεια και εισαγωγή του Jerome Charyn». The Crime Lovers Casebook. Φιγουράρουν στο εξώφυλλο καινούργια ονόματα: Λώρενς Μπλοκ, Τζέημς Ελρόυ, Σιού Κράφτον, Τόνυ Χίλερμαν, Π.Ντ.Τζέημς, Ουώλτερ Μόσλεϋ, Σάρα Παρέτσκυ. Στο εσώφυλλο αναφέρεται ότι αυτή η ανθολογία έγινε με την κάλυψη της Διεθνούς Ένωσης Αστυνομικών Συγγραφέων: The International Association of Crime Writers’ Essential Crime Writing of the Late 20th Century.
Γράφει ο Τσάρυν στην εισαγωγή του: «Σε όλο τον κόσμο, συγγραφείς όπως ο Πάκο Τάιμπο στο Μεξικό, ο Ντιντιέ Ντενίξ στη Γαλλία, ο Μανουέλ Μονταλμπάν και ο Φρανσίσκο Λεντέσμα στην Ισπανία, ο Γουλιάν Σεμιόνοφ στη Σοβιετική Ένωση, ο Ξου Γιάγια στη Λαϊκή Κίνα, ο Πίκε Μπίρμαν στη Γερμανία, ο Ρύο Χάρα και ο Γιουμίκο Κουραχάσι στην Ιαπωνία, ο βαν Βέτερινγκ στην Ολλανδία, ο Τζων Λε Καρέ, ο Τζούλιαν Σάιμονς, η Ρουθ Ρένταλ και η Π.Τ.Τζέημς στη Μ.Βρετανία, η Κλαρίσε Λισπέκτορ στη Βραζιλία, η Λάουρα Γκριμάλντι και ο Μάρκο Τροπέα στην Ιταλία, στις ΗΠΑ οι καλύτεροι λογοτέχνες μας, που τα τελευταία δεκαπέντε χρόνια έχουν γράψει αστυνομικά […] Όλοι αυτοί έχουν δημιουργήσει μια λογοτεχνία που υπάρχει έξω από οποιοδήποτε γκέτο, με εντελώς διαφορετικό πρόσωπο, γεμάτη βία και νοσηρή σεξουαλικότητα που συχνά σκίζει τη φράση για να αποκαλύψει ένα σύμπαν όπου άντρες, γυναίκες και παιδιά παίζουν μαστουρωμένοι τα παιχνίδια τους και ονειρεύονται το φόνο ανά πάσα στιγμή. Σε αναγνώριση αυτής της «νέας φάσης» δημιουργήθηκε η Διεθνής Ένωση Αστυνομικών Συγγραφέων το 1987».
Στόχος της πολιτικός: να σπάσει η απομόνωση μεταξύ Ανατολής και Δύσης · ήταν η εποχή που άρχιζε η περεστρόικα. Πρόεδρος της Ένωσης έγινε ο Γιουλιάν Σεμιόνωφ (1931-1993), δημοφιλής συγγραφέας κατασκοπευτικών μυθιστορημάτων στην ΕΣΣΔ της περιόδου Μπρέζνιεφ με ήρωα τον Σοβιετικό Τζέημς Μποντ συνταγματάρχης Στίρλιτ. Υπάρχουν έντονες υποψίες ότι τελικά ο Γιουλιάν Σεμιόνωφ δολοφονήθηκε από την Κα Γκε Μπε, καθώς ετοιμαζόταν να αποκαλύψει τις σχέσεις του Πατριάρχη της Μόσχας Αλέξιου με τις μυστικές υπηρεσίες του Σοβιετικού καθεστώτος.
Συναντήσεις της Ένωσης είχαν πραγματοποιηθεί στο Μεξικό (Φεβρουάριο του 1987), στη Γιάλτα (Ιούνιο του 1987), στην πρώτη Semana Negra στη Χιχόν (Ιούλιο του 1988) και στην Πράγα (1989) με εκπροσώπους από τη Βουλγαρία, την Ισπανία, τις ΗΠΑ, τη Γαλλία, την Ιταλία, την Ιαπωνία και τη Μεγάλη Βρετανία. Στην Πράγα ύστερα από εσωτερικές διαμάχες η Ένωση εξέδωσε μια ανακοίνωση με αίτημα την απελευθέρωση του θεατρικού συγγραφέα Βάστλαβ Χάβελ (που έγινε αργότερα πρόεδρος της χώρας). Τον Οκτώβριο του 1989 η συνάντηση πραγματοποιήθηκε στο Τάξκο και το Ακαπούλκο στο Μεξικό. Λίγες μέρες μετά έπεφτε το Τοίχος του Βερολίνου · η Ένωση εξέλεξε πρόεδρο τον Πάκο Τάιμπο, αλλά έκτοτε ο ρόλος της ατόνησε καθώς ήταν δημιούργημα μιας εποχής που έληξε οριστικά, αφήνοντας ουσιαστικά στο πόδι της τη Σεμάνα Νέγρα της Χιχόν.
Η ανθολογία του Τσάρυν είναι το αποτέλεσμα αυτής της ιστορίας και για πρώτη φορά της γνωριμίας και της στενής σχέσης μια σειράς αστυνομικών συγγραφέων από διάφορες περιοχές του πλανήτη.
Kαι αυτή η συλλογή σηματοδοτούσε με τη σειρά της τη στροφή της αστυνομικής λογοτεχνίας κατά τη διάρκεια της δεκαετίας του 1980 προς μια κατεύθυνση πιο εκκεντρική και στα όρια του είδους και παράλληλα περισσότερο πολιτική και κοινωνική.